Ubezpieczenie posagowe: czym jest i czy warto je wykupić?

Na jak długo może zostać zawarta umowa o polisę posagową?

Polisę posagową możesz wykupić już dla niemowlęcia, ale zwykle nie później niż do 15. roku życia dziecka. Minimalny czas opłacania polisy wynosi 5 lat, maksymalny zaś 25 lat. Najczęściej polisa wygasa, gdy dziecko kończy 18 lat, chociaż niekiedy można je ubezpieczyć np. do 27. roku życia włącznie, przykładowo na okres studiów.

Pieniądze z polisy wypłacane są dziecku, gdy osiągnie ono pełnoletność i/lub zakończy się umowa.

Jak działa polisa posagowa dla dziecka?

Wbrew pozorom polisa posagowa jest produktem dość elastycznym, który możesz w pewnym zakresie modyfikować także w czasie jego trwania.

Po pierwsze, w pewnym zakresie możesz zmienić składkę lub sumę ubezpieczenia (szczegóły takiej operacji znajdziesz w OWU). Musisz jednak zdawać sobie sprawę, że taka modyfikacja oznacza jednocześnie ponowne przeliczenie kwoty, którą ostatecznie otrzyma Twoje dziecko.

Po drugie, zawsze też możesz zawrzeć umowy dodatkowe o kolejne pakiety ochrony lub zrezygnować z tych, które zawarłeś wcześniej.

Po trzecie, nie musisz opłacać składek co miesiąc. Możesz wybrać wariant kwartalny, półroczny, a nawet roczny i zmieniać go w trakcie trwania umowy.

Warto wiedzieć: polisa posagowa nie jest tym samym, co polisa od następstw nieszczęśliwych wypadków, a zakres jej ochrony nie gwarantuje tego, co ubezpieczenie szkolne.

Niewątpliwie jedną z ważniejszych cech polisy posagowej, która interesuje rodziców, jest gwarancja opłacania składki aż do końca trwania umowy przez towarzystwo ubezpieczeniowe, jeżeli rodzic umrze lub nie będzie zdolny podjąć jakiejkolwiek pracy (np. z powodu wypadku i niepełnosprawności). Oznacza to, że umowa nie jest zrywana, mimo że opiekun nie jest w stanie opłacać składek, zaś jego pociecha w chwili zakończenia polisy otrzyma dokładnie taką kwotę, na jaką rodzic umawiał się z ubezpieczycielem.

Towarzystwo może też wypłacać dziecku comiesięczną rentę w powyższych przypadkach, z tym że zwykle taka możliwość nie jest dostępna w standardowym pakiecie ubezpieczenia, lecz po podpisaniu umowy dodatkowej, co podnosi koszt składki (od tej reguły są jednak nieliczne wyjątki). Kwota renty stanowi wskazany procent od ogólnej sumy, na którą ubezpieczysz swoje dziecko.

Pamiętaj, że kwota, którą dziecko otrzyma z ubezpieczenia, zwolniona jest z podatku od zysków kapitałowych i podatku od spadku i darowizn.

Ile kosztuje polisa posagowa?

Jak już wspominaliśmy, wysokość składki zależy od tego, o co rozszerzysz ochronę. O ile podstawowy zakres: odkładanie kapitału i najprostsza polisa dla dziecka to koszt nieco powyżej 100 zł miesięcznie, to kolejne pakiety (śmierć rodzica, choroba, niezdolność do pracy) potrafią znacznie podnieść koszty.

Na wysokość składki wpływa kilka elementów: wartość ubezpieczenia i „posagu”, prowizji towarzystwa i innych opłat zawartych w taryfie, wybranego profilu oszczędzania (np. konserwatywnego), okresu ubezpieczenia, wieku ubezpieczonego i fundatora, a także wyników ryzyka ubezpieczeniowego w dniu złożenia wniosku o wykup polisy.

Wysokość składki a indeksacja

Każdy choćby ledwo obeznany z finansami prędko zorientuje się, że z zbiegiem lat przewidziana w umowie suma „posagu” będzie realnie coraz mniej warta. Aby zabezpieczyć oszczędności przed inflacją, co rok towarzystwo ubezpieczeń będzie proponowało Ci podwyższenie sumy ubezpieczenia o wskaźnik indeksacji, co rzecz jasna podwyższy też płaconą przez Ciebie składkę. Indeksacja następuje w każdą rocznicę zawarcia umowy o polisę.

Uwaga: jeżeli do kilku dni przed rocznicą zawarcia umowy nie poinformujesz ubezpieczyciela, czy chcesz indeksować sumę ubezpieczenia, czy nie, ubezpieczyciel uzna, że wyrażasz zgodę na indeksację i tym samym podwyższenie składki.

Innymi słowy, to Ty sam dbasz o to, aby pieniędzy Twojego dziecka nie pochłonęła inflacja i Ty ponosisz tego koszty. Nietrudno zauważyć, że gdybyś ulokował te środki na koncie oszczędnościowym lub na lokacie, ochronę (przynajmniej częściową) przed utratą wartości stanowiłoby bankowe oprocentowanie oszczędności.

Warto wiedzieć: Indeksacja sumy ubezpieczenia niekiedy nie jest przeprowadzana. Przede wszystkim są to takie sytuacje jak: przejęcie przez ubezpieczyciela opłacania składek lub wypłacania renty dziecku oraz okres kilku lat przed wygaśnięciem umowy (np. 3 lata przed zakończeniem umowy zawartej na dłużej niż 7 lat).

Krótko mówiąc, w razie Twojej śmierci ubezpieczyciel co prawda przejmie opłacanie składek, ale suma ubezpieczenia prawdopodobnie będzie traciła na wartości z powodu inflacji.

Polisa posagowa dla wnuka

Zaletą polisy posagowej jest to, że w zasadzie może ją wykupić jakakolwiek osoba dorosła, nawet niespokrewniona z dzieckiem. Może to stanowić rozwiązanie np. dla dziadków, którzy chcieliby odkładać środki na przyszłość wnuka, ale nie mogą otworzyć mu osobnego konta oszczędnościowego lub lokaty (według prawa taką możliwość mają jedynie opiekunie prawni, a najczęściej są nimi rodzice).

Ograniczenia? Towarzystwa ubezpieczeniowe określają górną granicę wieku dla ubezpieczającego; w niektórych może to być np. maks. 55 lat. Chodzi o to, aby fundator dożył zakończenia polisy, a zakład nie musiał sam opłacać składek.

Umowę o polisę posagową podpisuje się w obecności opiekuna prawnego, najczęściej rodzica dziecka.

Oferty na rynku

Spójrzmy teraz, które towarzystwa ubezpieczeń mają polisę posagową w swojej ofercie:

Polisa posagowa Generali

Umowę o polisę posagową Generali możesz zawrzeć od chwili narodzin dziecka aż do dnia przed jego 16. urodzinami. Obowiązuje ona do minimum 18. roku życia, zaś najdłużej – do 26 lat. Ty jako ubezpieczony nie możesz skończyć 61 lat w dniu zawarcia umowy, a w chwili zakończenia umowy – mieć więcej niż 76 lat.

Minimalna wysokość składki za podstawową wersję umowy wynosi 80 zł miesięcznie, natomiast minimalna suma ubezpieczenia to 10 tys. zł.

W razie Twojej śmierci Generali będzie opłacało składki i wypłacało dziecku comiesięczną rentę w wysokości 2% kwoty ubezpieczenia aż do chwili zakończenia polisy. Oczywiście poza tym na sam koniec dziecko otrzyma kwotę „posagu”, którą sam ustaliłeś w umowie z towarzystwem.

W ramach ubezpieczeń dodatkowych Twoja pociecha może zyskać ochronę w przypadku pobytu w szpitalu, przejścia poważnej operacji, wsparcie finansowe w przypadku ciężkiej choroby (np. nowotworu złośliwego) i refundację kosztów leczenia po nieszczęśliwym wypadku.

Polisa posagowa Pru (dawniej Prudential)

Z kolei Pru chwali się możliwością wyboru sposobu inwestowania środków – części kapitałowej – które w przyszłości mają stać się „posagiem” Twojego dziecka. Możesz zdecydować się na model zrównoważony (lokowanie nie mniej niż 45% aktywów w papiery dłużne Skarbu Państwa lub w inne papiery dłużne o wysokiej wiarygodności emitenta i lokowanie pozostałej części aktywów w inne instrumenty finansowe) lub konserwatywny (lokowanie nie mniej niż 70% aktywów w papiery dłużne Skarbu Państwa lub w inne papiery dłużne o wysokiej wiarygodności emitenta i lokowanie pozostałej części aktywów w inne instrumenty finansowe - które oczywiście będą miały wpływ na ostateczną wysokość kwoty, którą dziecko otrzyma.

Maksymalne ubezpieczenie za śmierć rodzica może wynieść 25 tys. zł (minimalne: zaledwie 1000 zł). Wysokość podstawowej składki miesięcznej (bez ochrony dodatkowej) to koszt ok. 125 zł w pierwszym roku.

Indeksacji sumy ubezpieczenia i składki można dokonywać do maks. 5 lat przed zakończeniem umowy.

Do podstawowej wersji polisy możesz również włączyć pakiety dodatkowe, m.in. w razie poważnego zachorowania dziecka, pobytu dziecka w szpitalu lub operacji czy utraty przez nie zdolności do samodzielnej egzystencji, na wypadek Twojej śmierci, niemożności wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej, poważnego zachorowania bądź poważnego inwalidztwa.

Polisa posagowa PZU

W PZU polisę posagową możesz wykupić na okres od 8 do 25 lat, jednak nie później niż przed ukończeniem przez Ciebie 55 lat, a przez dziecko – 17 lat. Umowa zakończy się najpóźniej w roku, w którym ubezpieczający skończy 75 lat, a dziecko – 25 lat.

W ramach dodatkowych umów możesz ubezpieczyć pociechę także na wypadek leczenia szpitalnego, onkologicznego, w tym również za granicą, przebycia ciężkiej choroby (np. nowotworu, niezłośliwego guza mózgu, sepsy, cukrzycy typu I itd.) oraz Twojej śmierci.

Polisa posagowa Warta

Polisę możesz wykupić najpóźniej do ukończenia przez dziecko 15 lat, na minimalny okres 10 lat. Umowa musi zakończyć się najpóźniej w roku, w którym ubezpieczający kończy 70 lat.

Co ciekawe, w Warcie sam wybierasz kwotę na „posag” oraz moment, w którym pociecha ma ją otrzymać (w okresie od ukończenia 18. roku życia do 25. roku życia).

Na podstawie dodatkowych umów możesz dobrać ubezpieczenie na wypadek Twojej śmierci oraz drugiej osoby dorosłej i wypłatę dziecku comiesięcznej renty, polisę obejmującą wypadek dziecka i uszkodzenie przez nie ciała, zachorowanie dziecka na choroby wymienione w polisie (np. nowotwór złośliwy, cukrzyca, wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych).

Pozostałe towarzystwa, m.in. Aviva czy Compensa, w tej chwili nie oferują polisy posagowej.

Jaką polisę posagową wybrać?

Tak naprawdę sedno pytania o wybór konkretnej oferty leży w tym, na jaki zakres ochrony Twojego dziecka chcesz się zdecydować. Nietrudno się domyślić, że im będzie on większy, tym polisa dla dziecka stanie się (wyraźnie) droższa.

Wiele zależy od Waszej sytuacji rodzinnej. Jeżeli wiesz, że w razie Twojej śmierci dziecko nie będzie mogło liczyć na pomoc dziadków czy innych bliższych bądź dalszych krewnych, zabezpieczenie go w postaci dodatkowej umowy na wypłatę renty jak najbardziej ma sens.

Nim podpiszesz umowę, przeczytaj dokładnie OWU. Musisz zdawać sobie sprawę, że niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe stosują szereg drobnych obwarowań, zastrzeżeń i wyjątków, które mogą pozbawić Twoje dziecko ochrony.

Sprawdź zatem, jakie choroby i warunki hospitalizacji dziecka są wymienione (np. odszkodowanie należy się za zachorowanie na cukrzycę typu 1, ale typu 2 już nie), po jakim czasie zaczynają obowiązywać (np. w pierwszym roku korzystania z polisy koszty hospitalizacji nie są zwracane), jakie sytuacje związane z śmiercią rodzica wykluczają odszkodowanie (np. śmierć w wyniku zamachu, działań wojennych, samobójstwa, w ciągu roku od wykupienia polisy itp.).

Przykładowo, może się okazać, że ubezpieczenie podstawowe nie obejmuje np. leczenia nowotworów u dzieci lub guzów mózgu, sepsy, wypadku komunikacyjnego itd., a w celu zapewnienia dziecku rekompensaty trzeba wykupić dodatkowe polisy. Albo owszem, wymienione schorzenia wiążą się z rekompensatą, ale tylko jeśli dziecko ukończyło już pierwszy rok życia. I tak dalej.

Pamiętaj, że „poważne zachorowanie”, czy to Twoje, czy dziecka, nie jest dla towarzystwa ubezpieczeniowego dowolną ciężką chorobą, a taką, którą ujęło ono w swoim spisie; przykładowo w Pru w przypadku małoletniego ubezpieczenie obejmuje 11 chorób (np. zapalenie mózgu i bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych powodujące trwały ubytek neurologiczny, całkowita utrata wzroku, nowotwory, w tym łagodne nowotwory mózgu, ciężkie oparzenia, śpiączka), dorosłego – ponad 40 (np. chorobę Parkinsona, otępienie przedstarcze, bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych powodujące trwały ubytek neurologiczny, choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane itp.). Identycznie sprawa ma się z „dziewiętnastoma” przypadkami poważnego inwalidztwa. Innymi słowy, jeżeli przytrafi Ci się choroba nieujęta w zestawie określonym przez ubezpieczyciela, to odszkodowanie nie zostanie wypłacone.

Polisa posagowa: czy warto ją wykupić? Podsumowanie

Jak w przypadku każdej inwestycji wykup polisy posagowej wiąże się z pytaniem, czy to się opłaca. Cóż, odpowiedź brzmi… to zależy. Nie ma co owijać w bawełnę – najbardziej opłacalne jest to dla towarzystwa ubezpieczeniowego, które przecież nie jest instytucją charytatywną i na swoich produktach ma po prostu zarabiać.

A co do opłacalności dla klienta… Zacznijmy od kwestii ubezpieczenia. Jak już z pewnością zauważyłeś, podstawowa wersja polisy gwarantuje tylko wypłatę przewidzianego w umowie „posagu” w momencie ustalonego wygaśnięcia umowy, a całe ubezpieczenie sprowadza się do tego, że jeżeli fundujący polisę umrze w trakcie trwania umowy (lub całkowicie straci możliwość pracy zarobkowej), opłacanie składki przejmie towarzystwo ubezpieczeń. Tylko jeden ubezpieczyciel (Generali) proponuje w swojej podstawowej ofercie i opłacanie składki, i regularną wypłatę renty dziecku do czasu zakończenia umowy (2% od wartości kwoty, na którą opiewa umowa, zatem nie są to wysokie wypłaty).

Pozostałe – i prawdopodobnie najciekawsze – pakiety, np. ubezpieczenie na wypadek ciężkiej choroby lub wypadku, operacji (rodzica oraz dziecka), comiesięczna renta po śmierci rodzica są dodatkowo płatne i znacznie podnoszą koszt składki.

To, co może być kuszące dla rodziców, to „posag” wypłacany dziecku na zakończenie umowy. Inaczej niż w przypadku zwykłej polisy na życie wpłacane przez lata składki nie zostają u ubezpieczyciela, lecz część z nich (ta kapitałowa) wraca do osoby objętej ubezpieczeniem (w tym wypadku dziecka). Taka forma oszczędzania ma kilka zalet: w razie Twojej śmierci nikt „nie położy ręki” na pieniądzach dziecka, gdyż będą one wypłacane dopiero w momencie, gdy potomek będzie już pełnoletni. Po drugie, wymusza ona regularność; musisz opłacać składki, inaczej umowa zostanie zerwana. Po trzecie, dzięki temu, że ubezpieczyciel może przejąć opłacanie składek, zyskujesz pewność, że założona w umowie suma „posagu” zostanie uzbierana i wypłacona nawet w razie Twojej przedwczesnej śmierci.

Niestety, jest wysoce prawdopodobne, że gdybyś sam odkładał środki na koncie oszczędnościowym przez x lat, uzbierałbyś dla dziecka znacznie więcej, ponieważ nie ponosiłbyś kosztów ubezpieczenia, prowizji, a oszczędności byłyby wyżej oprocentowane. Zatem jeżeli zależy Ci przede wszystkim na uzbieraniu kapitału, lepszym rozwiązaniem będzie zainwestowanie go gdzie indziej.

Z drugiej strony, niekiedy nie najważniejsze jest uzbieranie pokaźnej kwoty na przyszłość dziecka, ale też zabezpieczenie go na wypadek, gdyby nas zabrakło. Jeśli mamy świadomość, że poza nami dziecko nie ma na kogo liczyć, to polisa posagowa może stanowić jedną z kilku form zabezpieczenia potomka – wśród kilku innych, np. założenia mu lokaty, konta oszczędnościowego, złożenia dyspozycji na wypadek śmierci.

Jak zabezpieczyć dziecko na wypadek śmierci rodzica? Przeczytaj nasze porady.