SWIFT czy SEPA – porównanie przelewów walutowych

Darmowe przelewy wewnątrzpaństwowe to już norma w Polsce. O ile korzystamy z typowego ROR-u dla osób fizycznych, swobodnie możemy przesyłać polską walutę z konta na konto bez dodatkowych opłat. Coraz częściej jednak obracamy również walutami obcymi, a tu sytuacja nie jest już tak klarowna.

Przede wszystkim nie istnieje jeden uniwersalny wariant dokonywania przelewów walutowych. W zależności od lokalizacji obu banków (nadawcy i odbiorcy przelewu), a także od waluty rozliczenia, mamy do wyboru kilka opcji, które wiążą się z różną wysokością kosztów i czasem realizacji przelewu. Trzeba bowiem zanotować, że przelewy walutowe są co do zasady obciążone kosztami.

Dwa najczęściej stosowane systemy przelewów zagranicznych to SEPA i SWIFT. Porównajmy je – który przyda nam się bardziej w konkretnej sytuacji? Który z przelewów będzie dla nas korzystniejszy, a mówiąc wprost – tańszy? Czy w każdym przypadku będziemy mieli wybór między jednym i drugim?

Przelew SEPA

SEPA to skrót od angielskiego Single Euro Payment Area – jednolity obszar płatności w euro. Jak wynika z samej nazwy, przelewu SEPA można dokonać tylko w jednej walucie – euro (jako walucie rozliczeniowej; waluta, w której prowadzone są rachunki, nie ma znaczenia).

Ponadto obszar transakcji ograniczony jest do części Europy. Poza państwami Unii Europejskiej w ten sposób można płacić również w Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii, Andorze, Monako i San Marino (z wyłączeniem niektórych terytoriów zależnych, np. Grenlandii).

Koszt przelewu zagranicznego SEPA

Największą zaletą przelewów SEPA jest ich niski koszt. Przede wszystkim w tego typu transakcji uczestniczą tylko dwa banki – nadawcy i odbiorcy – a więc pomijana jest rola podmiotu trzeciego, tzw. banku pośredniczącego, który generuje największe koszty przelewu.

Ponadto, zgodnie z unijnymi regulacjami, opłata za zlecenie przelewu w ramach Single Euro Payments nie może być wyższa niż prowizja pobierana przez banki za przelewy w walucie krajowej. W konsekwencji przelew walutowy SEPA zlecany przez Internet jest niemal zawsze darmowy, przynajmniej jeśli mówimy o głównych kontach osobistych oferowanych przez banki. W przypadku kont nieprowadzonych w euro musimy jednak uwzględnić spread bankowy wynikający z przewalutowania (kształtuje się on na poziomie 5-10% w zależności od banku).

Czas realizacji przelewu SEPA

Do wad przelewów SEPA można zaliczyć brak możliwości dokonania przelewów ekspresowych – jedyną dostępną opcją czasową jest D+1 (co oznacza, że przelew zostanie uznany na rachunku odbiorcy następnego dnia po zleceniu).

Wyboru nie ma też przy podziale kosztów – wszystkie przelewy SEPA wykonywane są w opcji SHA (co w praktyce oznacza, że nadawca pokrywa prowizję swojego banku, a odbiorca – swojego). Więcej o opcjach kosztowych przy przelewach zagranicznych piszemy w dalszej części tekstu.

Jak zlecić przelew SEPA?

Aby zlecić przelew europejski SEPA w bankowości elektronicznej, należy podać w formularzu zlecenia numer rachunku bankowego odbiorcy w formacie IBAN. Wystarczy po prostu poprzedzić numer konta odpowiednim dwuliterowym kodem kraju. Jeśli np. rachunek odbiorcy jest prowadzony w niemieckim banku, to kodem będzie „DE”, a jeśli we francuskim – „FR” itd.

W formularzu przelewu trzeba też wpisać kod BIC identyfikujący konkretny bank odbiorcy. Jeśli zlecamy przelew SEPA np. z konta w polskich złotych, to po wpisaniu kwoty i waluty wyświetli się jego kwota transferu po przewalutowaniu (nawiasem mówiąc to kolejny efekt unijnych regulacji, które wymusiły na bankach większą transparentność w kwestii opłat za przelewy walutowe). Dzięki temu wiemy, ile ubędzie z konta.

W powyższym przykładzie po rozwinięciu listy krajów formularz podpowiada, jaki kod powinniśmy wpisać przed numerem konta. Jeśli z kolei nie znamy kodu BIC banku odbiorcy, wystarczy wprowadzić jego nazwę.

Oprócz podglądu kwoty po przewalutowaniu na PLN mamy też możliwość wskazania konta, z którego ma zostać pobrana sama opłata za przelew – oczywiście tylko wtedy, gdyby wystąpiły dodatkowe koszty (których przelew SEPA w większości przypadków nie generuje).

Przelew SWIFT

Tak jak SEPA jest najtańszą opcją przelewu zagranicznego, tak SWIFT – najpowszechniejszą. W ten sposób możemy dokonywać płatności w dowolnej walucie oraz z dowolnym bankiem w dowolnym kraju.

Przelewy walutowe SWIFT – czas realizacji

Przelewy SWIFT są znacznie wolniejsze niż SEPA – standardową opcją jest tu D+3 (a więc przelew zostanie dostarczony dopiero trzy dni po zleceniu), istnieje jednak możliwość wykonania przelewu ekspresowego – D+1, a nawet D+0 (dostarczony w dniu zlecenia).

Przelewy ekspresowe są jednak zdecydowanie droższe – decydując się na nie, możemy zapłacić nawet trzy razy więcej niż przy standardowym czasie realizacji. Mamy też pełny wybór między trzema opcjami podziału kosztów: OUR (wszystkie koszty pokrywa nadawca), SHA (koszty dzielone są między nadawcę i odbiorcę) i BEN (wszystkie koszty pokrywa odbiorca).

Ile kosztuje przelew SWIFT?

Za powszechną dostępność przelewów SWIFT przyjdzie nam jednak zapłacić – i to dosłownie – wysoką cenę. Koszty są tu nieporównywalnie wyższe i najczęściej określone jako procent od kwoty przelewu (ok. 0,2-0,5%), jednak z ustaloną minimalną i maksymalną wartością – zazwyczaj wahają się one, w przypadku standardowego przelewu, od 20 do nawet 250 zł.

Do tego (poza spreadem) trzeba też pamiętać o kosztach tzw. banków pośredniczących, które mogą wynosić kolejne kilkadziesiąt czy kilkaset złotych. To, kto poniesie ten koszt, zależy od wybranej opcji podziału (ta decyzja zawsze należy do zlecającego przelew).

Koszt przelewów SWIFT w wybranych bankach prezentuje się następująco:

Jak zlecić przelew SWIFT?

Procedura związana z przelewem SWIFT nie różni się znacząco od działań, które musimy podjąć przy okazji zlecania przelewu SEPA. Również w tym przypadku uruchamiamy w bankowości elektronicznej odpowiedni formularz, podajemy numer konta odbiorcy oraz kraj pochodzenia banku, w którym ten rachunek jest prowadzony.

Istnieją jednak dwie znaczące różnice między zlecaniem przelewów SWIFT i SEPA. W przypadku tego pierwszego:

• nie podajemy numeru konta w formacie IBAN – zamiast tego możemy zostać poproszeni o dopisanie innego kodu charakterystycznego dla danego kraju;
• mamy możliwość wyboru opcji kosztowej (szczegółowe informacje w sekcji poniżej).

Pomimo różnicy w typie przelewu oraz testowania innego systemu bankowości internetowej formularz wygląda całkiem podobnie. Również w tym przypadku bank wyświetla kwotę przelewu po przeliczeniu na PLN (bez uwzględnienia prowizji). Po podaniu wszystkich podstawowych danych nadawca wybiera opcję kosztową.

Co jeszcze warto wiedzieć o przelewach walutowych?

Przy rozliczeniach zagranicznych warto pamiętać o kilku dodatkowych kwestiach:

• Istnieją trzy opcje podziału kosztów:
  • OUR – wszystkie koszty pokrywa nadawca przelewu;
  • BEN – wszystkie koszty pokrywa odbiorca przelewu;
  • SHA – koszty są dzielone między obie strony: nadawca pokrywa prowizję swojego banku, pozostałe koszty (prowizja banku odbiorcy i banków pośredniczących) pokrywa odbiorca;
• Banki mogą pobierać opłatę nie tylko za nadanie, ale i za przyjęcie przelewu zagranicznego (np. w PKO BP od przelewu przychodzącego SWIFT pobierane jest 11 zł).
• Jeśli jako nadawca podamy błędne dane przy przelewie (a przez to przelew nie dotrze do odbiorcy), możemy zostać obciążeni kosztami naliczonymi przez bank odbiorcy.
• Przelew w obcej walucie między dwoma polskimi bankami też jest uważany za przelew zagraniczny (jest to istotne zwłaszcza przy przelewach SWIFT – wtedy pieniądze przepływają przez bank pośredniczący spoza Polski, a więc generowane są dodatkowe koszty).

SEPA czy SWIFT, który wybrać?

Krótkie podsumowanie podstawowych informacji o przelewach SEPA i SWIFT znajduje się w poniższej tabeli:

SWIFT czy SEPA? Wnioski

Co do zasady korzystniejszą z punktu widzenia klienta opcją jest przelew SEPA. Dociera on szybciej, a w dodatku jest zdecydowanie tańszy niż SWIFT. Jeśli więc możemy, powinniśmy zdecydować się właśnie na to rozwiązanie.

Niestety, w przypadku płatności poza obszarem SEPA (albo dokonywanych w walucie innej niż euro) nie mamy możliwości wyboru i jesteśmy skazani na przelewy SWIFT. Jeśli do tego wybierzemy opcję kosztową OUR (albo – w przypadku przelewów przychodzących – nadawca wybierze opcję BEN lub SHA) może się okazać, że koszty związane z transakcją pochłoną znaczną część przelanej kwoty. Jeśli nie uda się ich uniknąć, to warto chociaż mieć świadomość ich występowania – dzięki temu przynajmniej nie będą one dla nas zaskoczeniem.