SWIFT czy SEPA - porównanie przelewów walutowych

Darmowe przelewy wewnątrzpaństwowe to już norma w Polsce. O ile korzystamy z typowego ROR-u dla osób fizycznych, swobodnie możemy przesyłać polską walutę z konta na konto bez dodatkowych opłat. Coraz częściej jednak obracamy również walutami obcymi, a tu sytuacja nie jest już tak klarowna.

Przede wszystkim nie istnieje jeden uniwersalny wariant dokonywania przelewów walutowych. W zależności od lokalizacji obu banków (nadawcy i odbiorcy przelewu), a także od waluty rozliczenia, mamy do wyboru kilka opcji, które wiążą się z różną wysokością kosztów i czasem realizacji przelewu. Trzeba bowiem zanotować, że przelewy walutowe są co do zasady obciążone kosztami.

Dwa najczęściej stosowane systemy przelewów zagranicznych to SEPA i SWIFT. Porównajmy je – który przyda nam się bardziej w konkretnej sytuacji? Który z przelewów będzie dla nas korzystniejszy, a mówiąc wprost – tańszy?

Przelew SEPA

SEPA to skrót od angielskiego Single Euro Payment Area – jednolity obszar płatności w euro. Jak wynika z samej nazwy, przelewu SEPA można dokonać tylko w jednej walucie – euro (jako walucie rozliczeniowej; waluta, w której prowadzone są rachunki, nie ma znaczenia); do tego obszar transakcji ograniczony jest do części Europy. Poza państwami Unii Europejskiej w ten sposób można płacić również w Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii, Andorze, Monako i San Marino (z wyłączeniem niektórych terytoriów zależnych, np. Grenlandii).

Największą zaletą przelewów SEPA jest ich niski koszt. Przede wszystkim w tego typu transakcji uczestniczą tylko dwa banki – nadawcy i odbiorcy – a więc pomijana jest rola podmiotu trzeciego, tzw. banku pośredniczącego, który generuje największe opłaty. Koszt pojedynczego przelewu SEPA zazwyczaj mieści się w przedziale 5-10 zł, choć coraz więcej banków (np. Nest Bank na Nest Koncie) oferuje tę usługę za darmo.

Wszystko wskazuje na to, że banków oferujących darmowe przelewy SEPA (lub takich, które znacznie obniżą ich koszt), będzie wkrótce znacznie więcej. Nie jest to efekt nagłej hojności bankierów, a unijnych przepisów, których celem jest ograniczenie kosztów przelewów w walucie euro ponoszonych przez obywateli państw spoza Eurolandu. Do momentu aktualizacji tego artykułu wprowadzenie darmowych przelewów SEPA zapowiedziały: Credit Agricole, ING Bank Śląski oraz Santander Bank Polska.

Koszt przelewu SEPA w wybranych bankach przedstawia poniższa tabela:

Pomijając samą prowizję za przelew, należy także pamiętać, że – w przypadku kont nieprowadzonych w euro – musimy uwzględnić spread bankowy wynikający z przewalutowania (kształtuje się on na poziomie 5-10% w zależności od banku). O tym, czym jest spread i w których bankach jest on najwyższy, przeczytasz tutaj.

Do wad przelewów SEPA można zaliczyć brak możliwości dokonania przelewów ekspresowych – jedyną dostępną opcją czasową jest D+1 (co oznacza, że przelew zostanie dostarczony następnego dnia po zleceniu). Wyboru nie ma też przy podziale kosztów – wszystkie przelewy SEPA wykonywane są w opcji SHA (co w praktyce oznacza, że nadawca pokrywa prowizję swojego banku, a odbiorca – swojego).

Przelew SWIFT

Tak jak SEPA jest najtańszą opcją przelewu zagranicznego, tak SWIFT – najpowszechniejszą. W ten sposób możemy dokonywać płatności w dowolnej walucie, z dowolnym bankiem w dowolnym kraju.

Przelewy SWIFT są znacznie wolniejsze niż SEPA – standardową opcją jest tu D+3 (a więc przelew zostanie dostarczony dopiero trzy dni po zleceniu), istnieje jednak możliwość wykonania przelewu ekspresowego – D+1, a nawet D+0 (dostarczony w dniu zlecenia). Przelewy ekspresowe są jednak znacznie droższe – decydując się na nie, możemy zapłacić nawet trzy razy więcej niż przy standardowym czasie realizacji. Mamy też pełny wybór między trzema opcjami podziału kosztów: OUR (wszystkie koszty pokrywa nadawca), SHA (koszty dzielone są między nadawcę i odbiorcę) i BEN (wszystkie koszty pokrywa odbiorca).

Za powszechną dostępność przelewów SWIFT przyjdzie nam jednak zapłacić – i to dosłownie – wysoką cenę. Koszty są tu nieporównywanie wyższe i najczęściej określone jako procent od kwoty przelewu (ok. 0,2-0,5%), jednak z ustaloną minimalną i maksymalną wartością – zazwyczaj wahają się one, w przypadku standardowego przelewu, od 20 do nawet 250 zł. Do tego (poza spreadem) trzeba też pamiętać o kosztach tzw. banków pośredniczących, które mogą wynosić kolejne kilkadziesiąt czy kilkaset złotych. To, kto poniesie ten koszt, zależy od wybranej opcji podziału (i ta decyzja zawsze należy do zlecającego przelew).

Analogicznie do przelewów SEPA prezentujemy koszt przelewów SWIFT w wybranych bankach:

Co jeszcze warto wiedzieć o przelewach walutowych?

Przy rozliczeniach zagranicznych warto pamiętać o kilku dodatkowych kwestiach:

• Istnieją trzy opcje podziału kosztów:

  • OUR – wszystkie koszty pokrywa nadawca przelewu;

  • BEN – wszystkie koszty pokrywa odbiorca przelewu;

  • SHA – koszty są dzielone między obie strony: nadawca pokrywa prowizję swojego banku, pozostałe koszty (prowizja banku odbiorcy i banków pośredniczących) pokrywa odbiorca;

• Banki mogą pobierać opłatę nie tylko za nadanie, ale i za przyjęcie przelewu zagranicznego (np. w PKO BP od każdego takiego wpływu pobierane jest 5 zł w przypadku przelewów SEPA i 11 zł dla przelewu przychodzącego SWIFT).

• Jeśli jako nadawca podamy błędne dane przy przelewie (a przez to przelew nie dotrze do odbiorcy), możemy zostać obciążeni kosztami naliczonymi przez bank odbiorcy.

• Przelew w obcej walucie między dwoma polskimi bankami też jest uważany za przelew zagraniczny (jest to istotne zwłaszcza przy przelewach SWIFT – wtedy pieniądze przepływają przez bank pośredniczący spoza Polski, a więc generowane są dodatkowe koszty).

SEPA czy SWIFT, który wybrać?

Krótkie podsumowanie podstawowych informacji o przelewach SEPA i SWIFT znajduje się w poniższej tabeli:

Co do zasady korzystniejszą z punktu widzenia klienta opcją jest przelew SEPA. Dociera on szybciej, a w dodatku jest zdecydowanie tańszy niż SWIFT. Jeśli więc możemy, powinniśmy zdecydować się właśnie na to rozwiązanie.

Niestety, w przypadku płatności poza obszarem SEPA (albo dokonywanych w walucie innej niż euro) nie mamy możliwości wyboru i jesteśmy skazani na przelewy SWIFT. Jeśli do tego wybierzemy opcję kosztową OUR (albo – w przypadku przelewów przychodzących – nadawca wybierze opcję BEN lub SHA) może się okazać, że koszty związane z transakcją pochłoną znaczną część przelanej kwoty. Jeśli nie uda się ich uniknąć, to warto przynajmniej mieć świadomość ich występowania - dzięki temu przynajmniej nie będą one dla nas zaskoczeniem.