Sesje ELIXIR, czyli kiedy dojdzie mój przelew?

ELIXIR (czyli Elektroniczna Izba Rozliczeniowa) to wprowadzony w 1994 r. system rozliczeń międzybankowych oparty na teletransmisji danych. Zadaniem systemu jest wymiana informacji o zleceniach płatniczych pomiędzy bankami. System ELIXIR jest kontrolowany przez Krajową Izbę Rozliczeniową, która jest gwarantem poprawności wykonywanych operacji.

Jak było wcześniej, czyli przelewy przychodzące realizowane po kilkunastu godzinach

Początkowo system ELIKSIR funkcjonował równolegle z systemem SYBIR (Systemem Bankowych Izb Rozliczeniowych), wykorzystującym dokumenty papierowe. Proces obsługi przelewów w systemie SYBIR był dość skomplikowany i przypominał działalność współczesnych firm kurierskich. W pierwszym etapie wszystkie złożone w oddziałach banków zlecenia przelewów były przewożone do regionalnych punktów sortujących. Następnie – po zapakowaniu i zaplombowaniu – rozsyłano je do kolejnych centrów dystrybucji ulokowanych w różnych częściach kraju, skąd w końcu trafiały do banków docelowych.

W systemie SYBIR środki trafiały z rachunku nadawcy przelewu na konto odbiorcy w ciągu jednej doby (przynajmniej w teorii – w praktyce realizacja przelewu mogła trwać znacznie dłużej, bywało też, że przelew gdzieś się „zapodział”). Na szczęście rozwój nowoczesnych rozwiązań informatycznych umożliwił o wiele tańszą i szybszą wymianę komunikatów rozliczeniowych między bankami.

Jak przebiegają sesje bankowe?

Warto wiedzieć, że rozliczenia ELIXIR polegają na wyznaczeniu tzw. pozycji netto poszczególnych banków. System określa wysokość należności banków względem siebie, biorąc pod uwagę różnicę w wysokości kwot przelewanych przez ich klientów, zaś wymiana odbywa się na zasadzie kompensaty. Przykładowo klient banku A przelewa do banku B 500 złotych, a klient banku B przelewa do banku A kwotę 400 złotych – do rozliczenia pomiędzy instytucjami pozostaje więc 100 zł.

Po ustaleniu takich informacji w odniesieniu do wszystkich banków Krajowa Izba Rozliczeniowa przekazuje je do Narodowego Banku Polskiego w postaci tzw. instrukcji rozrachunkowych, na podstawie których banki „wiedzą”, ile środków muszą sobie wzajemnie przekazać. Następnie, gdy KIR potwierdzi dokonanie rozrachunku przez NBP, pieniądze trafiają na konta odbiorców.

Sesje ELIXIR - kiedy dojdzie przelew?

Obecnie bank wysyła informacje o przelewach do zrealizowania w tzw. sesjach Elixir. Rozliczanie należności i zobowiązań dokonywane jest w określonych blokach czasowych od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni wolnych od pracy. Minimalny czas rozliczenia przelewu międzybankowego z wykorzystaniem systemu ELIXIR wynosi około 2 godziny.

W każdym dniu rozrachunkowym, komunikaty pomiędzy bankami wymieniane są w trzech sesjach rozliczeniowych NBP, których dokładne godziny ustalone są przez Krajową Izbę Rozliczeniową:

• poranna sesja rozrachunkowa trwa w godzinach 10:30 – 11:00
• popołudniowa sesja rozrachunkowa trwa w godzinach 14:30 – 15:00
• wieczorna sesja rozrachunkowa trwa w godzinach 17:00 – 17:30

Do wyjątków należy 24 grudnia oraz ostatni dzień roboczy w roku, kiedy odbywają się tylko dwie pierwsze sesje rozliczeniowe.

Bez znaczenia jest, czy klient zleca przelew przez Internet, czy też złożył dyspozycję przelewu w oddziale – i tak obowiązują go te same godziny sesji ustalone przez Krajową Izbę Rozliczeniową.

A tutaj tabelka z oficjalnej strony Krajowej Izby Rozliczeniowej (zakładka harmonogram):

Kliknij, aby powiększyć

Księgowanie przelewów przychodzących i wychodzących w bankach

Bank rozlicza się w oparciu o powyższy harmonogram sesji. Dodatkowo każdy bank posiada swoje własne sesje przelewów wychodzących i przychodzących. Oznacza to, że w celu określenia kiedy dotrze przelew wysłany z konta w banku A na konto w banku B, musimy:

1. Bazując na harmonogramie przelewów wychodzących banku A (czyli banku z którego wysłano przelew) ustalić, w jakiej sesji rozrachunkowej NBP nasz przelew będzie rozliczany (poranna, popołudniowa, czy wieczorna).
2. Sprawdzić przed jaką sesją przelewów przychodzących banku B zakończyła się sesja rozrachunkowa NBP.

Poniższa tabela prezentuje banki oferujące rachunki dla klientów indywidualnych i firmowych. Nie uwzględniliśmy w niej banków hipotecznych, korporacyjnych ani tych, które obsługują jedynie kredyty hipoteczne.

Uwaga: w poniższej tabelce posługujemy się nazwami handlowymi banków (np. Idea Bank działa w Polsce pod marką Idea Bank oraz Lion's Bank). Nazwy oficjalne uczestników systemu Elixir znajdziesz na stronie Krajowej Izby Rozliczeniowej.

Więcej informacji o przelewach bankowych (m.in. o systemie ELIXIR) możesz znaleźć w specjalnym artykule poświęconym różnym rodzajom przelewów bankowych.

Dane prezentowane w powyższej tabeli mają charakter informacyjny. Staramy się aktualizować powyższe informacje na bieżąco, ale nie możemy zagwarantować, że zawsze uda nam się to zrobić na czas. Prosimy o kontakt, jeżeli zauważysz nieaktualne dane w powyższej tabelce.