Kto oszczędza w trzecim filarze? Statystyki kont IKE i IKZE

Mimo stopniowego wzrostu popularności rachunki IKE i IKZE wciąż stanowią wśród Polaków rzadkość. Na koniec 2018 roku łączna liczba prowadzonych kont tego typu wynosiła nieco ponad 1,7 mln, z czego na zaledwie 0,57 mln dokonano od początku roku jakiejkolwiek wpłaty. Oznacza to, że aktywnie na swoim rachunku emerytalnym oszczędza mniej niż jeden na sześćdziesięciu obywateli naszego kraju.

• Liczba prowadzonych rachunków IKE i IKZE
• Ile pieniędzy znajduje się w IKE i IKZE?
• Liczba nowo otwartych rachunków
• Kto najczęściej korzysta z kont emerytalnych?
• Gdzie najczęściej posiadamy konto emerytalne?
• Polacy nadal rzadko korzystają z rachunków emerytalnych IKE i IKZE

Z analizy danych udostępnionych przez Komisję Nadzoru Finansowego wyłania się dwojaki obraz. Z jednej strony obserwujemy coraz większe zainteresowanie samodzielnym oszczędzaniem w ramach trzeciego filaru. Tylko w 2018 roku liczba prowadzonych kont IKE i IKZE zwiększyła się o prawie 100 tys. Z drugiej jest to wciąż mało popularne rozwiązanie, z którego korzysta tylko niewielki ułamek z nas.

Żeby nie być gołosłownym – spośród blisko 25 mln osób, które mogą założyć tego typu konta, aktywnie oszczędza na nich niewiele ponad 0,5 mln. A kiedy porówna się kwotę pieniędzy ulokowanych na rachunkach IKE i IKZE (12 mld zł) z kwotami trzymanymi na rachunkach bankowych i lokatach (blisko 1000 mld zł), dojdziemy do wniosku, że środki trzymane w trzecim filarze emerytalnym to dosłownie kropla w morzu oszczędności Polaków.

Liczba prowadzonych rachunków IKE i IKZE

Według stanu na koniec grudnia 2018 roku łączna liczba kont emerytalnych wyniosła 1,725 mln, z czego liczba rachunków IKE dobiła prawie do miliona (995 tys.), natomiast kont IKZE było 730 tys. W porównaniu do poprzednich lat oznacza to całkiem przyzwoity wzrost. Dla porównania – na koniec 2015 roku uprawnione do tego podmioty prowadziły 1456 tys. kont, czyli prawie 20 proc. mniej niż obecnie.

Niestety zdecydowana większość z wymienionych kont pozostaje nieaktywna. W 2018 roku jakichkolwiek wpłat dokonano na zaledwie co trzeci rachunek. Z kolei, jeśli właściciel IKE lub IKZE decydował się na odłożenie na nich pieniędzy, przeważnie były to niewielkie kwoty. W 2018 roku przeciętna wpłata wyniosła niewiele ponad 3,8 tys. zł.

Limit wpłat na IKE i IKZE
W 2018 roku limit wpłat na konta IKE i IKZE wynosił odpowiednio: 13 329 zł i 5 115,60 zł. Natomiast w 2019 roku jest to już 14 295 zł dla rachunków IKE i 5 718 zł dla IKZE.

Ile pieniędzy znajduje się w IKE i IKZE?

W jeszcze szybszym tempie niż liczba prowadzonych kont rosła w ostatnim czasie kwota ulokowanych na nich pieniędzy. Kiedy na koniec 2015 roku na rachunkach IKE i IKZE leżało łącznie 6,3 mld zł, na w sylwestra 2018 roku było to już ponad 11 mld zł. Oznacza to, że w ciągu zaledwie sześciu kwartałów przybyło tam aż 4,7 mld zł. Największy wzrost odnotowano w przypadku kont IKZE, gdzie suma oszczędności zwiększyła się w tym czasie o ponad 380% i przekroczyła 2,3 mld zł. Mniej dynamicznie przybywało środków leżących na IKE - od początku 2016 roku do końca 2018 roku ich saldo wzrosło łącznie o 2,9 mld zł (wzrost o 51 proc.).

Liczba nowo otwartych rachunków

Jak podaje KNF - łączna liczba rachunków IKE i IKZE, które zostały otwarte w 2018 roku przekroczyła 170 tysięcy. Na przestrzeni ostatniej dekady jest to zdecydowanie najlepszy wynik - dla porównania w 2014 roku liczba ta wynosiła raptem 121 tysięcy, a więc była o blisko 1/3 mniejsza.

Kto najczęściej korzysta z kont emerytalnych?

Przyglądając się popularności kont IKE i IKZE widzimy, że zainteresowanie otwarciem tego typu rachunku rośnie wraz z wiekiem. Dla przykładu - na koniec grudnia 2018 roku posiadaczami blisko ponad wszystkich rachunków IKE były osoby w wieku powyżej 51 lat. Na przeciwnym biegnie znajdują się osoby młode, które nie ukończyły jeszcze 30 roku życia. Ich udział w łącznej strukturze rynku kont emerytalnych nie przekracza 5%.

Gdzie najczęściej posiadamy konto emerytalne?

Jeśli chodzi o to, gdzie najczęściej posiadamy konto emerytalne, to zdecydowanie najpopularniejszym wyborem są tutaj zakłady ubezpieczeń. Według stanu na koniec 2018 roku liczba prowadzonych przez nie rachunków wynosiła ponad 560 tys. Wyraźnie mniejszą popularnością cieszyły się fundusze inwestycyjne, które obsługiwały nieco ponad 317 tys. kont IKE. Pozostałe podmioty - banki, domy maklerskie oraz dobrowolne fundusze emerytalne miały już znacznie mniejszy udział w rynku.

Podobnie jak w przypadku IKE sytuacja prezentowała się na rynku kont IKZE. Także tutaj najczęstszym wyborem były zakłady ubezpieczeń, które obsługiwały prawie 450 tys. rachunków. Nieco ponad 150 tys. kont prowadzone było przez fundusze inwestycyjne, natomiast liczba IKZE zarządzanych przez dobrowolne fundusze emerytalne z ledwością przekraczała 100 tys. Z kolei łączna liczba rachunków założonych w bankach i podmiotach prowadzących działalność maklerską wyniosła tylko 31,5 tysiąca.

Kto ma prawo do oferowania rachunków emerytalnych typu IKE i IKZE?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami konta IKE i IKZE mogą być oferowane przez: zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne, banki, dobrowolne fundusze emerytalne oraz podmioty prowadzące działalność maklerską.

Polacy nadal rzadko korzystają z rachunków emerytalnych IKE i IKZE

Przytoczone przez nas statystyki pokazują, że coraz więcej Polaków decyduje się otwarcie konta IKE lub IKZE i samodzielne odkładanie na swoją przyszłą emeryturę. Ten pozytywny trend szczególnie widoczny był w 2018 r., kiedy to zarówno liczba nowo otwieranych rachunków, jak i suma znajdujących się na nich pieniędzy rosły w najszybszym tempie od kilku lat. Jednocześnie wyraźnie widać tutaj, że im dana osoba jest starsza, tym rachunki IKE i IKZE stają się coraz popularniejsze – zdecydowana większość posiadaczy tego typu kont to osoby po 60. roku życia. A jeśli chodzi o wybór konkretnej instytucji oferującej rachunki emerytalne, to tutaj jesteśmy raczej konserwatywni i wolimy zdać się na specjalistów z zakresu zarządzania finansami. Stąd zdecydowana większość osób zakłada konto IKE lub IKZE w firmie ubezpieczeniowej lub towarzystwie funduszy inwestycyjnych.

Na zakończenie warto zaznaczyć, że mimo pozytywnych trendów związanych z systematycznie rosnącą popularnością tego typu kont wśród Polaków, w dalszym ciągu jest to dość rzadko wybierana usługa. Jak już zdążyliśmy wspomnieć,aktywnie w ramach konta IKE lub IKZE korzysta zaledwie co setna uprawniona do tego osoba. Naszym zdaniem głównym powodem takiego stanu rzeczy jest niski poziom edukacji finansowej wśród naszych obywateli i wynikający z niej brak wiedzy, że tego typu produkty w ogóle są dostępne. Istotne znaczenie może mieć tu skłonność do bieżącej konsumpcji i niechęć do długoterminowego oszczędzania. Problemem raczej nie jest tu brak środków, gdyż jak pisaliśmy na wstępie - w bankach Polacy trzymają prawie 1 bilion złotych. Być może gdyby rząd zaczął szerzej promować rachunki IKE i IKZE w mediach - głównie w telewizji i Internecie - popularność tego typu kont rosłaby szybciej niż obecnie. Dopóki tak się nie stanie, będziemy raczej mówili o stopniowej ewolucji, a nie rewolucji w podejściu Polaków do oszczędzania.

Dowiedz się więcej na temat rachunków emerytalnych typu IKE i IKZE i sprawdź, które rozwiązanie okaże się w Twoim przypadku lepsze.