Przewalutowanie transakcji dla kart Visa i Mastercard

Niezależnie jaką formę rozliczenia za granicą – gotówkową czy bezgotówkową – wybierzemy, zawsze ponosimy związane z tym koszty. Mogą one w znacznym stopniu obciążyć nasz budżet, warto więc zdawać sobie sprawę, z jakimi pośrednikami mamy do czynienia (Mastercard czy Visa) i jakie opłaty należy uwzględnić przy dokonywaniu płatności kartą w walucie obcej.

• Przewalutowanie przy płatnościach za granicą kartą w polskich złotych
• Visa – przewalutowanie transakcji kartami płatniczymi
• Mastercard – przewalutowanie transakcji kartami płatniczymi
• Rozliczanie transakcji kartami Visa i Mastercard w bankach - zasady i koszty przewalutowania
• Przewalutowanie na kartach do kont walutowych
• Mastercard czy Visa? Sprawa nie jest taka prosta

Robiąc na co dzień zakupy w supermarkecie czy płacąc za bilety do kina przy użyciu karty debetowej lub kredytowej, zapewne nie zastanawiamy się, w jaki sposób nasz bank rozlicza dokonane za jej pomocą transakcje. Sprawa jest bowiem tak prosta, że w zasadzie nie wymaga jakiegokolwiek wyjaśnienia. Jeśli np. kupimy sobie buty za 150 zł, dokładnie taka kwota zostanie pobrana z naszego konta. Nie będzie tu mowy o żadnych opłatach, prowizjach czy jeszcze innych, dodatkowych kosztach. Sytuacja znacznie się jednak skomplikuje, jeśli owe buty zakupimy nie w Polsce, lecz za granicą.

Przewalutowanie przy płatnościach za granicą kartą w polskich złotych

“Czy kartą Visa można płacić za granicą?” “Czy kartą Mastercard można płacić za granicą?” Takich pytań na szczęście nie trzeba zadawać, bo kwestia płatności kartami w obcych krajach nie budzi wątpliwości; co innego jednak przewalutowanie transakcji bezgotówkowych na PLN. Pół biedy, jeśli do zapłaty użyjemy karty prowadzonej w lokalnej walucie np. euro, wówczas rozliczenie odbędzie się na podobnych co w kraju zasadach (z naszego rachunku zostanie pobrane dokładnie tyle, na ile opiewał rachunek). Niestety, często w momencie zakupu taką walutową kartą albo nie dysponujemy, albo jej wyrobienie nie jest w ogóle możliwe (w ofertach polskich banków nie znajdziemy kart prowadzonych m.in. w czeskich koronach, węgierskich forintach czy chorwackich kunach), a my w związku z tym musimy zapłacić kartą w polskich złotych , wydawaną przez organizację płatniczą Mastercard lub Visa.

To z kolei - głównie z powodu niekorzystnych przeliczników kursów walut stosowanych przez banki, a także naliczanych przez nie opłat za przewalutowanie - czyni taki zagraniczny zakup znacznie droższym, niż gdybyśmy dokonali go w Polsce.

Co gorsza obliczenie zawczasu, ile dokładnie zostanie pobrane z naszego konta (lub przynajmniej zrozumienie po fakcie, dlaczego akurat tyle), nie jest zazwyczaj rzeczą łatwą. Napiszmy więcej – zrozumienie tego mechanizmu i opisanie go w artykule przypominało nieco rozwiązanie skomplikowanej matematycznej zagadki. Nie ma bowiem uniwersalnego wzoru, który moglibyśmy zastosować dla wszystkich tego typu transakcji. Wiele zależy od tego, kto jest operatorem naszej karty (Mastercard czy Visa) oraz jaka jest polityka banku, który nam ją wydał.

Visa – przewalutowanie transakcji kartami płatniczymi

W przypadku Visy, która jest największym operatorem kart płatniczych na świecie, zasady rozliczania transakcji (szczególnie po ostatnich zmianach) są w gruncie rzeczy stosunkowo proste.

Standardowo cała procedura wygląda następująco: po dokonaniu płatności w walucie innej niż złoty (obojętnie czy płaciliśmy w euro, dolarach, czy jakiejkolwiek innej walucie) kwota transakcji przeliczana jest bezpośrednio na walutę rozliczeniową naszej karty, a całe rozliczenie odbywa się według korzystnej dla klientów tabeli kursowej stosowanej przez Visę (standardowe spready walutowe wynoszą tam ok. 1-1,5% i są przynajmniej 3-4 razy niższe od spreadów stosowanych przez banki).

Brak podwójnego przewalutowania dla kart Visa

Dobra wiadomość dla posiadaczy kart Visa w polskich złotych jest taka, że ich walutą rozliczeniową są właśnie złote (niby oczywiste, ale, jak pokażemy w dalszej części artykułu, w przypadku kart Mastercarda waluta karty i waluta rozliczeniowa bywają różne).

Płacąc Visą, unikamy więc tak kosztownego dla nas podwójnego przewalutowania, czyli sytuacji, kiedy kwota transakcji przeliczona jest najpierw z jednej waluty na drugą np. z chorwackich kun na euro, a później jeszcze z euro na walutę naszej karty, czyli w tym przypadku polskie złote.

Waluta rozliczeniowa karty – ustalana pomiędzy bankiem a organizacją płatniczą waluta służąca do rozliczania dokonanych transakcji.
Waluta karty – waluta, w której denominowane są środki znajdujące się na rachunku karty.

Rozliczanie transakcji kartą Visa w teorii

Aby poznać ostateczną kwotę, jaka (przynajmniej w teorii) zostanie pobrana z naszego bankowego rachunku, wystarczy wejść na stronę kalkulatora walutowego Visy (kalkulator dostępny jest tutaj) i dokonać kilku prostych obliczeń.

Przykład: 12 października 2022 roku podczas pobytu na Węgrzech kupiliśmy parę butów, a otrzymany rachunek opiewał na 10 tys. forintów. Płatności dokonaliśmy kartą Visa prowadzoną w polskich złotych.

Cała transakcja została następnie przeliczona na naszą walutę zgodnie z tabelą kursową Visy stosowaną na ten dzień (operator zastrzega, że ostateczna kwota, m.in. z powodu bieżących wahań na rynku walutowym, może się nieco różnić), co dla nas oznaczało wydatek równy 114,93 zł.

Rozliczenie transakcji kartą Visa w praktyce

Niestety, w rzeczywistości ostateczny koszt takiej płatności prawie zawsze będzie większy niż na powyższym przykładzie, ponieważ dla transakcji w walutach innych niż złoty większość banków dolicza do kwoty ustalonej przez Visę dodatkową prowizję z tytułu przewalutowania. Ile wynosi taka opłata? To już zależy od konkretnego banku. W przypadku mBanku jest to 5,90%, w Credit Agricole - 4%, 3% prowizji naliczy nam ING, a 4,9% - Nest Bank.

W praktyce takie rozliczenie odbywa się dwuetapowo. Najpierw na naszym rachunku (w pozycji zablokowane lub nierozliczone operacje) bank zablokuje kwotę wynikającą z przeliczników Visa, a następnie po jej zaksięgowaniu, które następuje zwykle po 2-3 dniach roboczych, doliczy dodatkową opłatę.

Przykładowo - jeżeli zapłacimy za buty warte 10 tys. forintów kartą Visa ING, saldo naszego rachunku o ok. 118,38 zł (z czego 3,45 zł to prowizja).

Swoistym kuriozum w tej sytuacji jest to, że bank pobierze nam opłatę za przewalutowanie transakcji, mimo że tak naprawdę podmiotem, który tego przewalutowania dokonał, nie był on, ale organizacja kartowa, czyli Visa!

Dwa w jednym, czyli prowizja za przewalutowanie i wysoki spread walutowy

Jak pokazuje bankowa praktyka, na prowizji za przewalutowanie koszty dla płacącego kartą Visa najczęściej się jeszcze nie kończą. Zdarzyć się może, że dany bank nie respektuje wytycznych Visy, mówiących o tym, że rozliczenie transakcji powinno odbyć się według obowiązującej u niej tabeli kursowej, w zamian stosując własne, niekorzystne dla klientów przeliczniki.

Przykładem takiego banku jest Santander Bank Polska (dawny BZ WBK). Zgodnie z informacjami dostępnymi na jego stronie każda operacja dokonana kartą Visa w walucie, w której bank prowadzi kursy walut, przeliczana jest po kursie sprzedaży obowiązującym w banku. Następnie do otrzymanej kwoty doliczana jest jeszcze prowizja w wysokości 2,8%. A jeśli waluta transakcji jest inna, wówczas przeliczenie, np. bułgarskich lewów na złote, odbędzie się według tabeli kursowej Visy (tak wyliczona kwota zostanie powiększona jeszcze o 2,8% prowizję).

Gdybyśmy więc do kupienia naszych butów posługiwali się kartą Visa Santandera, rozliczenie całej operacji wyglądałoby następująco:

10 tys. forintów (cena butów w lokalnej walucie) → przeliczenie tej kwoty na polskie złote po kursie Santandera (uzyskujemy kwotę 116,98 zł) → do kwoty transakcji w złotych doliczana jest prowizja banku w wysokości 2,8% (uzyskujemy kwotę 120,26 zł)

Łatwo o dodatkowe koszty przy płaceniu za granicą kartą Visa

Podane przykłady pokazują, że koszt płacenia za granicą złotową kartą Visa dość mocno różni się w zależności od tego, który bank jest jej wystawcą. W przypadku tego typu operacji najczęściej spotykaną praktyką jest pozostawienie rozliczeń walutowych samej Visie, a bank jedynie naliczy prowizję za przewalutowanie.

Na rynku możemy spotkać także banki, które obciążają swoich klientów nie tylko w formie prowizji, ale także spreadu wynikającego ze stosowanej przez siebie tabeli kursowej. Taki przypadek jest dla posiadaczy karty szczególnie niekorzystny, gdyż tracą oni pieniądze dwukrotnie, a cała transakcja może kosztować ich nawet 5-7% więcej, niż gdyby jedynym podmiotem odpowiedzialnym za jej rozliczenie była Visa.

Mastercard – przewalutowanie transakcji kartami płatniczymi

W przypadku kart ze znakiem Mastercard przewalutowanie wygląda nieco inaczej. Tutaj w przypadku większości kart prowadzonych w polskich złotych walutą rozliczeniową wcale nie są złote, ale...euro (jedyny znany nam wyjątek to karty Citibanku, gdzie w zależności od waluty, może to być także dolar lub funt).

W związku z tym wszystkie transakcje zrealizowane w obcych walutach Mastercard przeliczy zgodnie z obowiązującą u niego tabelą kursową właśnie na euro (a jeśli walutą transakcji było euro, nie zrobi nic), po czym kwestie dalszych rozliczeń pozostawi bankowi.

Taki sposób postępowania dla naszego portfela oznacza same niedogodności. Choćbyśmy nie wiadomo jak kombinowali, przynajmniej jedno przewalutowanie zostanie dokonane według przeliczników stosowanych przez nasz bank (a te, jak już pisaliśmy, co do zasady są znacznie mniej korzystne niż u Mastercarda czy Visy).

Rozliczanie transakcji kartą Mastercard w teorii

Żeby dowiedzieć się, ile (przynajmniej w teorii) wyniesie nas koszt płacenia za granicą kartą w polskich złotych wydaną przez Mastercarda, konieczne będzie skorzystanie z kalkulatora znajdującego się na jego stronie (kalkulator dostępny tutaj), a także otwarcie strony z przelicznikami stosowanymi przez bank (w naszym przykładzie korzystamy z tabeli kursowej Credit Agricole dostępnej tutaj).

Jeśli przykładowo podczas pobytu na Węgrzech zapłacimy za nasze buty 10 tys. forintów, wykorzystując kartę Credit Agricole, to taka transakcja powinna zostać rozliczona w poniższy sposób:

10 tys. forintów (cena butów w lokalnej walucie) → przeliczenie tej kwoty na euro po kursie Mastercarda (uzyskujemy 23,56 euro) → przeliczenie kwoty w euro na polskie złote po kursie obowiązującym w naszym banku (uzyskujemy kwotę 118,11 zł)

Rozliczanie transakcji kartą Mastercard w praktyce

Niestety, podobnie jak u Visy, gdzie teoretyczne koszty transakcji gwałtownie rosną z uwagi na bankowe spready oraz prowizje, także i tutaj teoria dość mocno różni się od praktyki.

Co do zasady, większość naszych banków oferujących karty Mastercarda nie pobiera w swoim cenniku dodatkowej opłaty z tytułu przewalutowania tymi kartami. Na taką prowizję możemy się natknąć w sześciu bankach, a jej wysokość uzależniona jest od konkretnego przypadku i waha się od 2% w Banku Millennium do 6,8% w Citi Handlowym.

Taka polityka niektórych banków w praktyce oznacza, że na transakcjach w walutach obcych dokonanych plastikiem z logo Mastercarda zarabiają podwójnie – raz, obciążając nas kosztem spreadu walutowego, a dwa, pobierając jeszcze prowizję wynikającą z tego, że takiej konwersji w ogóle musiały dokonać.

Dokonując zakupu butów w jednym z węgierskich sklepów i płacąc za nie kartą płatniczą w polskich złotych wydaną przez Credit Agricole, taka operacja zostanie rozliczona w następujący sposób:

10 tys. forintów (cena butów w lokalnej walucie) → przeliczenie tej kwoty na euro po kursie Mastercarda (uzyskujemy 23,56 euro) → przeliczenie kwoty w euro na polskie złote po kursie obowiązującym w naszym banku (uzyskujemy kwotę 118,11 zł) → do kwoty transakcji w złotych doliczana jest prowizja banku w wysokości 4% (122,83 zł).

Dodatkowe koszty pewne jak…w banku

Jak pokazaliśmy na powyższych przykładach, płacąc kartą w polskich złotych (obojętnie czy jest to karta Visy, czy Mastercarda), praktycznie w każdym przypadku musimy być przygotowani na dodatkowe opłaty wynikające ze stosowanych spreadów oraz kosztów przewalutowania. Wysokość tych opłat będzie jednak znacząco różniła się w zależności od tego, jakiej karty używamy oraz jaki bank nam ją wystawił, a w przypadku najdroższych ten dodatkowy koszt może wynieść nawet 9% wartości transakcji (w stosunku do kursu obowiązującego na rynku walutowym).

Rozliczanie transakcji kartami Visa i Mastercard w bankach - zasady i koszty przewalutowania

W poniższej tabeli – opierając się głównie na regulaminach banków – zaprezentowaliśmy, w jaki sposób każdy z nich rozlicza transakcje w walutach obcych dla kart Mastercard i Visa oraz jaka jest wysokość pobieranych przez nie prowizji.

Przewalutowanie na kartach do kont walutowych

Często, aby uniknąć dodatkowych opłat przy płatnościach zagranicznych, zakładamy konto walutowe wraz z kartą debetową w tej samej walucie. Wszystko wygląda prosto, jeśli dokonujemy transakcji np. w euro kartą walutową w EUR. Sprawa komplikuje się, kiedy, przykładowo, płatność jest w USD, ale rachunek prowadzony jest w euro. W zależności od banku i przyjętych zasad, mechanizm rozliczania takiej transakcji może wyglądać nieco inaczej. Najczęściej kwota transakcji zostanie przeliczona na walutę rachunku po kursie organizacji płatniczej, jednak może się zdarzyć, że zasady obowiązujące w naszym banku będą nieco inne i rozliczenie nastąpi według kursu banku, a koszt przewalutowania będzie wyższy. W przypadku kont walutowych warto zatem sprawdzić na wszelki wypadek, co stanie się, kiedy zapłacimy przy użyciu karty płatniczej w walucie innej niż waluta rachunku.

W przypadku kart wielowalutowych najczęściej środki pobierane są z konta w danej walucie, a jeśli jest to niemożliwe - z rachunku w PLN. Wyjątkiem jest tu Kantor Alior Banku, w którym “głównym” kontem karty jest EUR i to ten rachunek zostanie obciążony przy braku pieniędzy na koncie walutowym.

Poniżej wskazaliśmy najlepsze karty do płatności za granicą. Wskazaliśmy w nim nie tylko koszt związany z wydaniem i obsługą "plastiku", ale także prowizję za przewalutowanie, która dotyczy transakcji bezgotówkowych i wypłat z bankomatów. Są to przede wszystkim karty z korzystnymi przewalutowaniami.

Mastercard czy Visa? Sprawa nie jest taka prosta

Jak łatwo zauważyć, wybór Mastercard czy Visa to bardziej skomplikowana sprawa. Nie jest tak, że dla karty Visa płatności będą rozliczane po dobrym kursie, a przy Mastercardzie przewalutowanie transakcji zagranicznych będzie już na gorszych zasadach. W praktyce może się okazać, że mimo korzystnego mechanizmu przeliczania płatności w obcej walucie bank i tak obciąży nas dodatkową prowizją, przez co koszty takiej transakcji kartą za granicą wzrosną.

Na szczęście nie jest tak, że podczas wizyty w obcym kraju przy płaceniu kartą jesteśmy skazani na dodatkowe koszty. Osobom, które nie godzą się z tak wysokimi opłatami, rekomendujemy wyrobienie karty wielowalutowej, dzięki której unikniemy większości bankowych opłat, albo płatność kartą fintechu np. Revoluta (wydawaną przez organizację płatniczą Visa lub Mastercard).

Niestety, tak jak nadmieniliśmy na wstępie, wadą tego rozwiązania jest niewielka liczba obsługiwanych walut, która w polskich realiach ogranicza się wyłącznie do dolarów, euro, funtów oraz franków. Co prawda, jak pokazał nasz praktyczny test, często także w krajach trzecich, jak Czechy czy Bułgaria, użycie np. karty dolarowej czy w euro bywa opcją lepszą niż płacenie plastikiem prowadzonym w polskich złotych, jednak i tak zawsze jest to mniej korzystny sposób, niż gdybyśmy dysponowali kartą w lokalnej walucie.