Najważniejsze wydarzenia na rynku bankowym w 2019 r.

Nowe regulacje prawne. Klienci się cieszą, banki – niekoniecznie

Rewolucja w bankowości – tak można określić zmiany wymuszone przez unijną dyrektywę PSD2. I nie chodzi wyłącznie o procedurę silnego uwierzytelnienia, czyli „szczelniejszego” niż dotychczas mechanizmu weryfikowania klientów korzystających z bankowości elektronicznej, co o ułatwienia dla podmiotów trzecich (tzw. Third Party Provide) pośredniczących w usługach finansowych.

Od września firmy te uzyskały dostęp do dwóch obszarów, dotąd zazdrośnie strzeżonych przez banki: zlecania płatności oraz informacji o rachunku. Jak można się domyślać, nowe regulacje raczej nie wzbudziły zachwytu bankowców, czy jednak okazały się korzystne dla klientów? O odpowiedź poprosiliśmy redaktor Justynę Kalicińską.

J.K.: PSD II to odpowiedź na błyskawicznie rozwijające się technologie i związane z nimi podmioty finansowe, które coraz częściej i coraz śmielej świadczą usługi na „obrzeżach” tradycyjnej bankowości. Dyrektywa reguluje zasady ich funkcjonowania, zwiększając tym samym bezpieczeństwo klientów, a jednocześnie otwiera szersze pole do działania dla banków i fintechów – wymuszając niejako współpracę jednych i drugich. Efektem ma być jeszcze większy dostęp do nowoczesnych rozwiązań, większa przejrzystość i większa konkurencyjność, a tym samym niższe koszty dla nas, konsumentów.

Na razie skutki PSD odczuwamy głównie w trakcie bardziej skomplikowanego logowania się do bankowości internetowej (wiadomo: bezpieczeństwo na pierwszym miejscu ;)), ale już teraz w aplikacji Moje ING można podglądać swoje konta prowadzone w innych bankach. A takich narzędzi będzie coraz więcej.

Końcówka roku przyniosła także ogromną zmianę w opłatach za przelewy europejskie (SEPA i TARGET) oraz wypłaty w bankomatach strefy EOG. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE prowizje pobierane przez bank z tytułu płatności transgranicznych w euro od połowy grudnia powinny być takie same jak opłaty z tytułu płatności krajowych. Jak wyjaśnia Justyna Kalicińska: - Wysokie prowizje przy operacjach europejskich zwróciły uwagę UE, która uznała je za hamulec integracji i konkurencyjności pomiędzy krajami nieposługującymi się europejską walutą a państwami ze strefy euro. I postanowiła te koszty ujednolicić z korzyścią dla klientów banków.

W Polsce, gdzie w przypadku kont osobistych niemal każdy przelew zewnętrzny (Elixir) zlecany w bankowości internetowej czy mobilnej jest darmowy, oznacza to spadek prowizji za operację europejską do zera.

Co ciekawe, w projekcie rozporządzenia przewidziano także konieczność precyzyjniejszego i jaśniejszego informowania klienta o pełnych kosztach przeliczania walut – jeszcze przed wykonaniem transakcji. Instytucja wymieniająca walutę będzie musiała w przystępny sposób podać informację o kosztach usługi, np. w terminalu płatniczym lub na stronie internetowej przy transakcjach w sieci. Na razie jednak brak konkretnych rozwiązań, a na pierwsze zmiany w tym obszarze przyjdzie nam czekać przynajmniej do kwietnia przyszłego roku.

Kolejne fuzje i przejęcia

Rok 2019 przyniósł nam dalszą konsolidację sektora bankowego. Eurobank stał się częścią Banku Millennium, a BNP Paribas ostatecznie wchłonął Raiffeisen Polbank. Co ciekawe, obie fuzje operacyjne odbyły się dokładnie w tym samym terminie (a był to – nomen omen – tydzień po Święcie Zmarłych).

Jednak nie były to jedyne przetasowania na rynku. We wrześniu Commerzbank (większościowy udziałowiec mBanku) potwierdził, że zamierza sprzedać swój pakiet kontrolny. Na rynku pojawił się więc kolejny łakomy kąsek, budzący zainteresowanie bankowych gigantów. Wśród potencjalnie zainteresowanych kupnem wymienia się takie instytucje, jak PKO BP, ING, BNP Paribas albo jeden z podmiotów w ramach grupy składającej się z Pekao, PZU lub Alior Banku.

Które banki jeszcze mogą trafić pod młotek? Getin Noble i Idea Bank, kontrolowane przez Leszka Czarneckiego, nadal szukają inwestora finansowego. Być może za jakiś czas wróci pomysł włączenia Aliora do Pekao. Właścicielskie zmiany mogą czekać też państwowy BOŚ Bank i Bank Pocztowy.

Reasumując, sektor bankowy od lat jest w trendzie konsolidacji i wygląda na to, że ta tendencja się utrzyma. Czy jednak będzie korzystna dla nas, klientów? Czy czeka nas mało optymistyczny scenariusz: im więcej fuzji, tym mniej konkurencji i tym większe prawdopodobieństwo wzrostu opłat? Zdaniem Rafała Janika, naszego eksperta od inwestowania, ta prognoza wcale nie musi się sprawdzić.

R.J.: Z punktu widzenia klientów fuzje banków mają zarówno złe, jak i dobre strony. Po stronie minusów często wymienia się spadek konkurencyjności sektora bankowego, a co za tym idzie potencjalnie wyższe koszty korzystania z usług bankowych. Analizy realizowane przez NBP, a także przez nasz portal pokazują, że w ostatnich latach – wraz ze spadkiem liczby banków – w górę poszły m.in. koszty obsługi rachunków osobistych oraz kart płatniczych.

Z drugiej jednak strony fuzje mogą przynieść klientom także potencjalne korzyści. Kiedy większy i silniejszy bank przejmuje swojego słabszego konkurenta, rośnie bezpieczeństwo naszych oszczędności. Przejmujący podmiot znajduje się zazwyczaj w na tyle dobrej sytuacji, że może pozwolić sobie na różnego rodzaju inwestycje, np. w nowe technologie, usługi i rozwiązania. To z kolei przekłada się na większy komfort korzystania z usług bankowych. Przy okazji należy zwrócić uwagę na coraz większy wpływ na sektor bankowy niezależnych firm finansowych – tzw. fintechów. Tego typu podmioty mogą dostarczać swoje usługi znacznie taniej niż robią to banki (np. w zakresie realizacji przelewów natychmiastowych), co z kolei w przynajmniej pewnym stopniu chroni konsumentów przed wzrostem kosztów.

Co przyniósł rok 2019 oszczędzającym?

Pozornie odpowiedź na to pytanie jest prosta – niewiele. Niskie stopy procentowe, rosnąca inflacja + podatek Belki raczej nie zachęcały do lokowania środków w bankach, te zaś nie rozpieszczały nas ciekawymi ofertami. Aldona Derdziak, nasza redakcyjna ekspertka od oszczędzania, ocenia mijający rok następująco:

A.D: Nie da się ukryć, że oszczędzający ciągle mają pod górkę, a banki nie ułatwiają im zadania. Tendencje, które obserwujemy, są raczej negatywne - warunki nieznacznie się pogarszają, a tym samym nasze zyski mogą nie być już tak wysokie. Pozytywne jest odświeżanie popularnych ofert np. w Millennium, Getin Banku czy ING. Taka przewidywalność pozwala zaplanować, gdzie wpłacimy oszczędności, a to zawsze warto docenić.

Nie zapominajmy też o lokatach - to wciąż popularny sposób oszczędzania, ale tu spadki oprocentowania są bardziej widoczne. Być może z tego powodu banki i klienci kierują uwagę w stronę kont oszczędnościowych, jednak może się okazać, że wyższe oprocentowanie nie zawsze oznacza wysoki zysk.

Banki wciąż kuszą promocjami. Coraz dziwniejszymi….

Choć dla oszczędzających ubiegły rok nie był zbyt udany, nie można tego samego powiedzieć o łowcach promocji. Banki prześcigały się w organizowaniu akcji specjalnych, zaskakując nas przy tym swoją kreatywnością. Nietypowe nagrody, nieszablonowe warunki, osobliwe zapisy w regulaminach (często wymagające mozolnej deszyfracji) – wszystko to sprawiało, że opisywanie promocji trudno było nazwać nudnym i rutynowym zajęciem. Czy jednak tak duża liczba promocji przekładała się na ich jakość? Nasz specjalista od ofert specjalnych, Krzysztof Duliński (jeden z najbardziej zapracowanych członków redakcji), ocenia miniony rok następująco:

K.D.: Wiele banków przygotowuje proste, napisane zrozumiałym językiem regulaminy, inne chyba płacą ich twórcom od liczby słów i stopnia skomplikowania zapisu, bo trzeba poświęcić wiele czasu, by zrozumieć "co twórca miał na myśli" i przełożyć to na "ludzki język". Bywa, że dopiero po kontakcie z organizatorem można napisać, co tak naprawdę jest dozwolone, a co zakazane.

Najdziwniejsze nagrody? Klocki Lego (za założenie konta w BNP Paribas), dostęp do aplikacji Lecton (za zakupy z IKO PKO BP) lub Tidal (dla posiadaczy "kredytówki" Citibanku) czy plecak (za firmową kartę kredytową w Pekao SA). Największą premią była niewątpliwie nagroda w loterii "Alior Bank urządza" - 50 000 zł!

Z kolei zupełnym zaskoczeniem były promocje pożyczek. Nie dość, że można było otrzymać pieniądze za darmo, to jeszcze za terminową spłatę zobowiązania przyznawano premię pieniężną. Takie nowinki cieszą, podobnie jak wiele drobnych bonusów za zarejestrowanie karty płatniczej w programie Bezcenne Chwile (dawniej Priceless Specials), dokonanie płatności w określony sposób (np. Blikiem, Google Pay), czy skorzystanie z aplikacji mobilnej. Dzięki nim można zgarniać nagrody będąc już klientem danego banku.

Nowości i zmiany na naszym portalu

Jak więc widać, mijający rok był dla polskiej bankowości całkiem intensywny, podobnie jak dla naszej redakcji. W ciągu minionych 12 miesięcy napisaliśmy ponad 200 artykułów, opisaliśmy prawie 400 promocji, a także opublikowaliśmy nowe wersje analiz kont osobistych.

Jednocześnie pracowaliśmy nad odświeżeniem naszego serwisu i wprowadzeniem funkcjonalności ułatwiających korzystanie ze strony. Efektem naszych wielogodzinnych redakcyjnych dyskusji był gruntowny rebranding portalu, przeprowadzony w czerwcu bieżącego roku. Jednak o tym, co konkretnie zmieniliśmy (i dlaczego tak, a nie inaczej), najlepiej opowie Wam Agnieszka Magdziarz, odpowiedzialna za wdrożenie całego projektu.

A.M.: Faktycznie, ostatni rok był pod wieloma względami dość rewolucyjny. W połowie roku udało nam się, po prawie rocznej pracy, uruchomić nową odsłonę naszego portalu. Zależało nam przede wszystkim na stworzeniu takiego serwisu, który byłby przyjazny i atrakcyjny dla Czytelników (stąd inny wygląd rankingów kont, możliwość porównywania różnych produktów czy informacje podawane „w pigułce” w promocjach czy analizach). Do tego doszedł szereg funkcjonalności, których celem było ułatwienie pracy całej redakcji, abyśmy mogli szybciej, pewniej i lepiej publikować dla Was ważne informacje, także te dotyczące nowych trendów.Zdecydowaliśmy się również na większą personalizację treści, by każdy Czytelnik o danej grupie potrzeb (np. podróżnik, łowca promocji czy oszczędzający) znalazł sekcję dla siebie, wyczerpującą tematykę, która go interesuje. Dodatkowo (to już w ostatnich miesiącach) zadbaliśmy o lepszą komunikację z Czytelnikami wprowadzając newsletter (jeżeli jeszcze się na niego nie zapisaliście, to zachęcam do tego, by żaden zysk na kontach/lokatach nie przeszedł Wam koło nosa).

Powyższe zmiany to oczywiście tylko wycinek tego, nad czym pracowaliśmy w 2019 r. Mamy nadzieję, że przypadły Wam one do gustu, bo nie zamierzamy wcale zwalniać tempa w 2020 r. 😉