Do czego służy rachunek techniczny w banku?

Rachunek techniczny w praktyce

Jak już wspomnieliśmy, konto techniczne najczęściej jest wykorzystywane do następujących operacji: zakładania bądź zrywania lokat bankowych, zaciągania kredytów i doładowywania kart przedpłaconych (prepaid).

Konto techniczne do lokat

W wielu bankach klient zainteresowany założeniem depozytu otrzymuje specjalny rachunek, przeznaczony wyłącznie do wpłacania środków, które następnie trafiają na lokatę. Po upływie terminu jej zapadalności (lub po zerwaniu depozytu) pieniądze z powrotem wędrują na konto techniczne, a dopiero potem – na wskazane przez klienta konto osobiste. Rachunek techniczny pełni więc rolę swoistej stacji przekaźnikowej, służącej wyłącznie do księgowania transakcji.

To rozwiązanie jest dużym udogodnieniem dla osób, które chcą skorzystać z oferty depozytowej w danym banku, jednak posiadają ROR w innej instytucji i nie chcą zakładać kolejnego konta osobistego oraz ponosić kosztów związanych z jego obsługą. W tej sytuacji darmowe konto techniczne pozwala na całkiem wymierne oszczędności.

Jednak… coś za coś. Bywa, że za tę wygodę część banków każe sobie płacić, i o ile przelewy wewnętrzne (czyli z rachunku technicznego na konto osobiste posiadane w tej samej instytucji) są w nich bezpłatne, o tyle przelewy zewnętrzne – z rachunku technicznego na rachunek w obcym banku – mogą się wiązać z zapłaceniem prowizji.

Rachunek techniczny do spłaty kredytu

Konto techniczne jest również zakładane dla posiadaczy produktów kredytowych. Każdy kredytobiorca otrzymuje numer konta, na które przelewa pieniądze przeznaczone na obsługę zobowiązania i dopiero z tego rachunku bank w określonym dniu pobiera środki na spłatę kredytu lub pożyczki. Z reguły spłata rat kredytu odbywa się automatycznie według ustalonego wcześniej harmonogramu – klient nie musi więc co miesiąc wchodzić na konto techniczne w celu wykonania przelewu, a jego jedynym obowiązkiem jest regularne zasilanie rachunku i dbanie o odpowiednią wysokość salda.

Konto techniczne do obsługi karty przedpłaconej

Rachunek techniczny, zwany inaczej rachunkiem karty, służy również do obsługi kart przedpłaconych (z wyjątkiem kart o określonym nominale). Taki rachunek możemy wielokrotnie zasilać za pomocą przelewu z rachunku bieżącego, wpłaty gotówkowej we wpłatomacie bądź też w oddziale banku.

Zasada działania kart prepaid jest prosta – użytkownik może wydać tylko tyle pieniędzy, ile znajduje się na powiązanym z nią koncie technicznym. Może także zweryfikować saldo rachunku karty poprzez serwis transakcyjny banku bądź też w bankomacie.

Rachunek VAT - specjalnie konto techniczne do obsługi podatku

Specyficzną odmianą kont technicznych są rachunki służące do obsługi podatku VAT. Po wprowadzeniu mechanizmu podzielonej płatności, banki zostały zobligowane do założenia wszystkim przedsiębiorcom specjalnych subkont, objętych nadzorem urzędu skarbowego. Tak więc od 2018 r. każdej firmie, która posiada rachunek rozliczeniowy prowadzony w złotówkach, bank automatycznie otwiera konto techniczne (i to nawet wówczas, gdy przedsiębiorca nie jest “vatowcem”).

Prowadzenie konta bankowego VAT jest zwolnione z opłat, a jego otwarcie nie wymaga zawarcia odrębnej umowy z bankiem.

Rachunek VAT służy wyłącznie do tego, aby przedsiębiorca mógł wykonywać oraz odbierać płatności w mechanizmie split payment, tak więc środki znajdujące się na rachunku mogą być wykorzystane jedynie do opłacenia następujących należności:

• płatności VAT do urzędu skarbowego,
• podatku VAT z faktury zakupowej/kosztowej,
• kwoty podatku VAT wynikającego z faktury korygującej,
• zapłaty zaległości w VAT na podstawie zajęcia egzekucyjnego,
• podatku dochodowego od osób fizycznych,
• podatku dochodowego od osób prawnych,
• akcyzy oraz przedpłaty podatku akcyzowego,
• ZUS oraz należności celnych do urzędu celnego,
• dodatkowych zobowiązań podatkowych,
• odsetek za zwłokę od powyższych należności.

Od 1 października 2021 r. przedsiębiorca może też przelewać środki pomiędzy własnymi rachunkami VAT otworzonymi w różnych bankach oraz sprawdzić saldo subkonta za pośrednictwem bankowości elektronicznej. Na tym jednak jego możliwości się kończą.

Wszelkie inne operacje są dla niego niedostępne, łącznie z samodzielnym zamknięciem rachunku, wypłaceniem pieniędzy w formie gotówkowej czy przelaniem środków na rachunek firmowy. W tym ostatnim przypadku zwrot środków pieniężnych z konta VAT jest możliwy wyłącznie za zgodą fiskusa. Na wydanie takiej zgody urząd skarbowy ma 60 dni od dnia otrzymania wniosku.

Co ciekawe, zasada ta obowiązuje również wtedy, gdy przedsiębiorca zamknie konto firmowe, a na rachunku VAT widnieje dodatnie saldo. Również wówczas musi złożyć wniosek w urzędzie skarbowym o zwolnienie środków i poczekać na decyzję skarbówki.

WZÓR WNIOSKU DO URZĘDU SKARBOWEGO O WYPŁATĘ ŚRODKÓW Z KONTA TECHNICZNEGO

W przypadku, gdy firma posiada w danym banku kilka kont biznesowych, rachunek VAT jest połączony z nimi wszystkimi. Przedsiębiorca może jednak otworzyć osobne subkonto do każdego firmowego rachunku na podstawie odrębnej dyspozycji (może zlecić ją w oddziale lub kontaktując się z opiekunem klienta).

Rachunek techniczny (wirtualny) do obsługi płatności masowych

Ciekawym rodzajem rachunków technicznych są tzw. konta wirtualne do obsługi płatności masowych. Są one dedykowane firmom i instytucjom (np. wspólnotom mieszkaniowym), przyjmującym dużą liczbę wpłat od bardzo wielu kontrahentów. Ich podstawowym zadaniem jest automatyzacja rozliczeń połączona z jednoznaczną identyfikacją poszczególnych płatników.

Aby uzyskać dostęp do kont wirtualnych, przedsiębiorca musi posiadać lub otworzyć w danym banku rachunek firmowy, mieć dostęp do bankowości elektronicznej oraz złożyć wniosek o udostępnienie usługi identyfikacji płatności masowych. Po podpisaniu umowy otrzymuje od banku klucz (czyli ciąg cyfr) umożliwiający samodzielne generowanie numerów rachunków w formacie NRB. Następnie do każdego z nich przypisuje innego kontrahenta i umieszcza numer konta na dokumentach płatniczych (np. fakturach, dowodach wpłat, poleceniach przelewów).

W opinii fiskusa wirtualne subkonta są odmianą rachunków technicznych ze względu na ich ograniczoną funkcjonalność (posiadacz nie ma możliwości dokonywania jakichkolwiek operacji, nawet przelewów). Z tego powodu przedsiębiorca nie ma obowiązku ich zgłaszania naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego.

Także banki korzystają z rachunków technicznych

Zapewne wielu czytelników zadaje sobie pytanie, w jakim celu banki prowadzą rachunki techniczne? Zwłaszcza, że usługa ta jest praktycznie darmowa, a tym samym – mało opłacalna. Odpowiedź jest prosta – konta techniczne ułatwiają ewidencję oraz archiwizację istotnych danych, pełnią więc ważną rolę w rachunkowości samego banku.

Aby bank działał sprawnie, musi posiadać system ewidencji i grupowania operacji pieniężnych – zarówno operacji własnych (np. rozrachunków międzybankowych), jak i wszystkich operacji przeprowadzanych przez klientów. Każda czynność bankowa, niezależnie od jej nazwy, rodzaju, istoty, czasu i kontrahenta powinna być więc w systemie odpowiednio udokumentowana - do tego księgowanie powinno być terminowe i prowadzone na bieżąco, zaś obroty i salda poszczególnych kont codziennie uzgadniane. Zasada ta odnosi się do wszystkich produktów oferowanych przez instytucje finansowe – nie tylko ROR-ów, lecz również lokat, kredytów czy kart przedpłaconych. Dzięki kontom technicznym bank ma ułatwiony wgląd w operacje wykonywane przez swoich klientów, a w wyniku księgowania zmian na rachunkach technicznych sprawuje ścisłą kontrolę nad wszystkimi swoimi należnościami i zobowiązaniami.

Ponieważ, jak już wspomnieliśmy wcześniej, każda operacja bankowa musi zostać odnotowana i zaksięgowana, instytucje finansowe prowadzą też konta techniczne dla własnych potrzeb. Na przykład w sytuacji, gdy bank nie dysponuje numerem rachunku, na który mógłby przelać środki z zamkniętego lub wypowiedzianego przez klienta ROR-u, zostają one przeksięgowane na wewnętrzne, nieoprocentowane konto rozrachunkowe banku i tam zabezpieczone do momentu wyjaśnienia sprawy. Identyczna procedura obowiązuje w przypadku zgonu klienta. W momencie, w którym bank dowiaduje się o śmieci posiadacza rachunku osobistego, jego oszczędności trafiają na konto techniczne i tam "czekają" na rozstrzygnięcie sprawy spadkowej.

Mało osób też wie, że rachunek techniczny jest stosowany np. w przypadku zajęcia konta przez komornika – w takim przypadku pieniądze są ściągane z indywidualnego konta klienta i przelewane na konto techniczne (do którego klient nie ma już dostępu), a następnie przekazywane na rachunek kancelarii.

Na tego typu konto trafiają również przelewy weryfikacyjne, wykonywane przez klientów korzystających z tej metody zakładania ROR-u, a także zwroty tzw. błędnych przelewów (czyli przelewów, które klient omyłkowo wysłał do niewłaściwego odbiorcy, ten zaś po interwencji banku postanowił je zwrócić).

Czy da się odzyskać pieniądze z konta technicznego?

Wszystko zależy od tego, w jakim celu dane konto techniczne zostało założone. Aby odzyskać środki z rachunku technicznego obsługującego lokatę, wystarczy wykonać przelew w bankowości internetowej. Aby jednak wejść w posiadanie środków przekazanych na konto techniczne z innego powodu, najczęściej musimy przekonać bank, że mamy do nich prawo. W tym celu powinniśmy odwiedzić placówkę bankową i ustnie złożyć dyspozycję zwrotu. Najłatwiej będzie nam odzyskać środki w następujących przypadkach:

• kiedy zlikwidowaliśmy rachunek osobisty w danym banku i nie wskazaliśmy innego do przeksięgowania środków,
• kiedy poprosiliśmy bank o pomoc w odzyskaniu błędnego przelewu.

Pracownik banku - po sprawdzeniu naszej tożsamości i upewnieniu się w systemie transakcyjnym banku, że zwrot faktycznie nam się należy, powinien określić czas i formę wypłaty pieniędzy (przelew lub wypłata w bankowym okienku).

Są jednak sytuacje, w których odzyskanie środków z konta technicznego będzie wymagało znacznie więcej zachodu. Przykładowo - aby dostać z powrotem pieniądze, które trafiły na rachunek techniczny z powodu egzekucji komorniczej, musimy zwrócić się do komornika z prośbą o ich zwolnienie spod zajęcia i przedstawić w banku pismo zezwalające na uwolnienie środków.

Z kolei zwrot nadwyżki z konta VAT jest możliwy wyłącznie za zgodą fiskusa. Także wypłata oszczędności po zmarłym członku rodziny wymaga przedstawienia określonych dokumentów - są to: postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia od notariusza. Wszystko to sprawia, że odzyskanie pieniędzy, które zostały przelane na konto techniczne, może nam zająć sporo czasu.

Natomiast wypłata środków z rachunku technicznego powiązanego z kredytem hipotecznym lub samochodowym jest we wszystkich bankach praktycznie niemożliwa. Jeżeli więc omyłkowo przelejemy większą kwotę (lub – co gorsza - środki, które miały trafić na nasze prywatne konto osobiste), pieniądze te pozostaną na rachunku i zostaną pobrane przez bank przy kolejnej racie. Bank może nam co najwyżej zaproponować wykorzystanie tych środków na wcześniejszą spłatę zobowiązania po złożeniu odpowiedniej dyspozycji w serwisie transakcyjnym.

Co jednak, jeśli na koncie technicznym pozostanie nadwyżka po spłacie wszystkich rat kredytu? Niestety, również wówczas musimy czekać na przelew od banku – sami nie wypłacimy nadpłaconej kwoty. W takiej sytuacji nadpłata zostanie przekazana na nasz rachunek bieżący, wskazany w umowie kredytowej. Jeżeli jednak posiadamy konto w obcej instytucji, bank może nam zaproponować także inne formy zwrotu, np. wypłatę gotówki w wybranej placówce banku lub przekaz pocztowy na koszt klienta.

Zamykanie konta technicznego

Właścicielem konta technicznego jest bank i to on - w oparciu o wewnętrzne procedury - decyduje o zamknięciu rachunku. Teoretycznie więc po zakończeniu lokaty, spłacie kredytu lub rezygnacji z karty przedpłaconej rachunek przeznaczony do obsługi tych produktów powinien zostać usunięty z systemu i zyskać status nieaktywnego. W praktyce warto upewnić się, czy rzeczywiście tak się stało, chociażby dzwoniąc na infolinię. Jak dowodzą historie niektórych pechowych klientów, rachunki techniczne nie są zamykane od razu, co może doprowadzić do niefortunnej pomyłki.

Ciekawostka: klient pewnego znanego banku spłacił kredyt i po roku błędnie przelał sporą kwotę na rachunek przeznaczony do obsługi zobowiązania. Ku jego zaskoczeniu środki zostały zaksięgowane na koncie, które od dawna powinno być już zamknięte, a ich odzyskanie zabrało mu kilka miesięcy.

Przelew na rachunek techniczny - ulubiona technika cyberprzestępców

Brak wiedzy na temat tego, czym jest i jak działa konto techniczne, jest w ostatnim czasie nagminnie wykorzystywany przez oszustów podających się za pracowników banku. Mechanizm przestępstwa jest następujący: przestępcy w rozmowie telefonicznej informują ofiarę o zagrożonych oszczędnościach i nakłaniają do przelania pieniędzy na specjalny rachunek techniczny. Argumentują przy tym, że konto znajduje się pod specjalnym nadzorem banku i mają do niego dostęp tylko pracownicy departamentu bezpieczeństwa. Czasami - aby uwiarygodnić swoją historię - przesyłają również do poszkodowanego wiadomość mailową z umową przekazania zagrożonych środków na rachunek techniczne lub wysyłają na numer telefonu ofiary sms z numerem rachunku. Rzecz jasna, wskazane konto jest w rzeczywistości rachunkiem oszustów, najczęściej prowadzonym w innym banku (polskim lub zagranicznym).

Jeśli kiedykolwiek otrzymasz podobną propozycję, skorzystaj z naszego narzędzia do identyfikacji banku po numerze rachunku i sprawdź, jaka instytucja prowadzi rzekome "konto techniczne".

 Podsumowanie

Charakterystyczną cechą rachunku technicznego jest bardzo ograniczona funkcjonalność – konto to służy do obsługi lokat, kredytów, pożyczek, kart kredytowych i kart przedpłaconych oraz umożliwia ewidencję wszystkich operacji bankowych wykonanych przez posiadaczy tych produktów. Zasadniczo założenie i prowadzenie konta technicznego jest całkowicie bezpłatne, warto jednak mieć świadomość, że nie jest to bezwzględną regułą - np. w przypadku rachunków służących do obsługi depozytów mogą się pojawić koszty związane z przelewem pieniędzy z zakończonej lub zlikwidowanej lokaty na rachunek osobisty.