IKE i IKZE – przeniesienie środków, czyli zasady wypłaty transferowej

Przeniesienie środków z IKE

Ustawa zezwala na przetransferowanie z jednego konta IKE na inne konto tego typu całości zgromadzonych środków, ale od tej reguły są dwa wyjątki. Pierwszy z nich to wypłata transferowa pomiędzy funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Drugi – transferowanie środków przyznanych w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym, kiedy to uzyskana w ich wyniku kwota z reguły nie będzie stanowiła równowartości zgromadzonych środków, tylko ich część.

 Możliwe jest też przeniesienie środków z IKE do Pracowniczego Programu Emerytalnego (szczegóły znajdziesz poniżej). Jak wspomnieliśmy, nie wiążę się to z żadnymi konsekwencjami podatkowymi.

Ponowne oszczędzanie na IKE możesz rozpocząć dopiero w następnym roku kalendarzowym po wypłacie transferowej do PPE.

IKZE – przeniesienie środków

Przepisy pozwalają na przeniesienie środków z IKZE tylko do innej instytucji prowadzącej tego typu konto emerytalne. Ustawa nie przewiduje możliwości dokonania wypłaty transferowej na IKE lub do PPE czy PPK.

Poniżej znajdziesz praktyczne wskazówki, jak wygląda wypłata transferowana z konta IKZE.

Czy jest możliwy transfer z IKE na IKZE?

Taka możliwość obecnie nie istnieje. Było to możliwe od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. w ramach wypłaty transferowej, która podlegała zwolnieniu od podatku dochodowego. Środki przeniesione z IKE na IKZE były traktowane jak standardowa wpłata na IKZE, dzięki czemu można je było odliczyć od dochodu na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Obowiązywała też zasada, że nadwyżkę ponad limit wpłat przypadający w danym roku podatkowym można było odliczyć od dochodu w kolejnych latach. W okresie dokonywania odliczeń od dochodu środków przeniesionych z IKE na IKZE, oszczędzającemu nie przysługiwało prawo do wpłat na IKZE w ramach corocznych limitów.

Nie ma możliwości przelewania środków między IKE a IKZE ani łączenia tych kont. Możesz przenosić oszczędności jedynie między swoimi kontami IKE albo między własnymi kontami IKZE.

Transfer środków z IKE lub IKZE w praktyce

Transfer środków zgromadzonych na IKE bądź IKZE z jednej instytucji finansowej do drugiej przebiega bardzo podobnie do przeniesienia rachunku pieniężnego. Przedstawiamy tę procedurę krok po kroku. Pamiętaj, że możesz przetransferować wyłącznie całość środków.

Co do zasady w ramach wypłaty transferowej przenoszona jest gotówka. W przypadku, gdy jedną i drugą stroną transakcji jest podmiot prowadzący działalność maklerską i regulaminy oferowania usług każdego z nich na to zezwalają, możliwe jest przetransferowanie papierów wartościowych.

W pierwszej kolejności musisz zdecydować, w jakiej instytucji chcesz otworzyć nowe IKE/IKZE. Skoro oszczędzasz już na koncie emerytalnym, to zostaniesz poproszony o podpisanie następującego oświadczenia:

„Oświadczam, że gromadzę środki na IKZE (IKE) w innej instytucji finansowej i potwierdzam, że instytucja ta dokona wypłaty transferowej” i wskazanie nazwy instytucji, w której dotąd gromadziłeś środki.

Wypłaty transferowe nie mają związku z limitami wpłat na IKE/IKZE ustalanymi przez ministra do spraw zabezpieczenia społecznego jako wielokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej i zapisanego w ustawie budżetowej.

Po dopełnieniu formalności otrzymasz (w wersji papierowej lub elektronicznej) potwierdzenie założenia nowego konta, wraz z numerem rachunku, na który powinny zostać przetransferowane pieniądze. Taki dokument musisz dostarczyć osobiście lub pocztą do podmiotu prowadzącego Twoje dotychczasowe IKE/IKZE i zlecić tam dokonanie wypłaty transferowej.

Po jej zrealizowaniu dotychczasowy prowadzący konto emerytalne ma obowiązek przesłać do instytucji finansowej, w której założyłeś nowe IKE/IKZE informację o wysokości transferowanej kwoty.

Po otrzymaniu wypłaty transferowej oraz wspomnianego dokumentu, instytucja finansowa prowadząca nowe IKE/IKZE zaksięguje środki na koncie i odtąd możesz już w niej oszczędzać na przyszłą emeryturę.

Wpłat na nowe IKE/IKZE będziesz mógł dokonywać dopiero po tym, jak na konto wpłyną pieniądze ze starego rachunku a wraz z nimi informacja o zakresie wykorzystania w danym roku limitu wpłat.

Zasady wypłaty transferowej między PPE a IKE i odwrotnie

Środki zgromadzone w PPE możesz przetransferować na Indywidualne Konto Emerytalne tylko po rozwiązaniu stosunku pracy z pracodawcą prowadzącym program albo w przypadku likwidacji PPE.

Przy dokonywaniu tego typu transferu musisz dostarczyć do pracodawcy zaświadczenie o posiadaniu IKE, wraz z numerem rachunku, na który mają zostać przelane pieniądze. Wspomniany dokument oraz wypełniony przez Ciebie formularz wypłaty transferowej pracodawca przekaże do instytucji zarządzającej PPE, a ta dokona transferu pieniędzy oraz poinformuje podmiot prowadzący Twoje IKE o wysokości przekazywanych środków. Po ich zaksięgowaniu na IKE rachunek PPE zostanie zamknięty.

Dyspozycja wypłaty transferowej z PPE na IKE jest składana do instytucji finansowej zarządzającej PPE za pośrednictwem pracodawcy.

Możliwe jest również dokonanie operacji odwrotnej – przekazanie wszystkich środków zgromadzonych na IKE do PPE. W tym wariancie wykonujesz dokładnie takie same czynności jak opisaliśmy powyżej, tyle że niejako po „drugiej stronie” – u pracodawcy pobierasz zaświadczenie o posiadaniu PPE, dostarczasz je do instytucji finansowej prowadzącej IKE i składasz dyspozycję przelania zgromadzonych na nim oszczędności do PPE. Po zakończeniu operacji Twoje IKE zostanie zamknięte.

Transfer środków w przypadku zmiany pracodawcy

Jeśli u poprzedniego pracodawcy korzystałeś z PPE/PPK i w nowym miejscu także funkcjonuje program danego typu, to możesz dokonać wypłaty transferowej między nimi (nie można transferować środków z PPE na PPK czy odwrotnie).

Przepisy dotyczące PPK mówią, że w okresie między 11. a 17. dniem miesiąca następującego po tym, w którym pracownikowi minął 3-miesięczny okres zatrudnienia u nowego pracodawcy, zatrudniony powinien złożyć oświadczenie na temat posiadanych przez siebie PPK. Co ciekawe, pracodawca nie ma obowiązku dopytywać pracownika o taką deklarację. Gdybyś, będąc w takiej sytuacji, spóźnił się z informacją o zawartych umowach PPK, to ewentualnego transferu środków będziesz musiał dokonać samodzielnie, składając odpowiednią dyspozycję w instytucji zarządzającej Twoimi środkami w poprzednim miejscu zatrudnienia. Musisz przy tym okazać umowę o prowadzenie dla Ciebie nowego PPK.

Po zmianie pracodawcy nie będą już dokonywane wpłaty na PPE/PPK posiadane przez Ciebie w poprzednim miejscu zatrudnienia, gdyż oszczędzanie na tego typu kontach emerytalnych zawsze jest związane z Twoim wynagrodzeniem. Możesz jednak, jeśli dopuszcza to umowa zakładowa dotycząca utworzenia PPE, realizować tzw. wpłaty dodatkowe (ze swoich środków).

Po otrzymaniu oświadczenia pracodawca musi niezwłocznie poinformować zatrudnionego, że ma obowiązek zawnioskować w jego imieniu o wypłatę transferową z programu prowadzonego dla niego w poprzednim miejscu pracy. Jeśli nie jesteś tym zainteresowany, to musisz w ciągu 7 dni od otrzymania informacji poinformować pracodawcę pisemnie o swoim sprzeciwie.

Czy pieniądze z PPK powinny podążać za Tobą?

Rodzi się więc pytanie, czy warto, by Twoje pieniądze „podążały za Tobą”, czy nie lepiej mieć dwa (albo i więcej po kolejnych zmianach miejsca zatrudnienia) PPE/PPK? To już kwestia bardzo indywidualna, zależna od Twoich preferencji.

Zgromadzenie wszystkich środków na jednym PPE/PPK oznacza łatwość kontrolowania osiąganych wyników, uproszczenie kwestii związanych z dziedziczeniem bądź przekazaniem oszczędności po Twojej śmierci.

Za pozostawieniem odrębnych rachunków przemawia możliwość dywersyfikacji ryzyka wynikająca z faktu, że każde konto będzie miało innego zarządzającego. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że Twoi spadkobiercy zapomną o istnieniu wcześniejszych PPE/PPK i zgromadzone tam środki nie trafią do nich. Możliwe nawet, że sam nie poinformujesz bliskich bądź osób wskazanych do przejęcia oszczędności po Tobie o tych starych kontach.

Warto wziąć pod uwagę, że posiadając kilka PPE/PPK, w chwili kłopotów finansowych będziesz mógł wycofać środki tylko z jednego z nich. Pamiętaj, że do ręki dostaniesz mniej niż jest zapisane na rachunku, gdyż zostanie odprowadzony podatek od zysków kapitałowych, 30% składek wpłaconych przez pracodawcę trafi do ZUS, utracisz też dopłaty rządowe jakie otrzymałeś w ramach PPK. Twoje „straty” będą niższe od tych, jakie poniósłbyś, będąc zmuszonym do wypłaty wszystkich środków z jedynego posiadanego konta.

Dodajmy, że mając PPE tylko u obecnego pracodawcy, nie możesz się poratować zgromadzonymi tam oszczędnościami, gdyż przepisy nie pozwalają na przedterminową wypłatę z rachunku prowadzonego w miejscu zatrudnienia.

Co zrobić z pieniędzmi z PPE w przypadku zmiany pracodawcy?

Podsumujmy krótko możliwości, jakie będziesz miał po zmianie pracodawcy, jeśli poprzedni prowadził dla Ciebie PPE.

Pierwsza opcja, którą opisaliśmy już obszernie, to transfer pieniędzy na IKE i dalsze oszczędzanie na nim do momentu osiągnięcia wieku uprawniającego do skorzystania z pieniędzy z zachowaniem przywilejów podatkowych. Jej odmianą jest przetransferowanie środków na IKE i wystąpienie z prośbą o ich zwrot, co będzie się wiązało z koniecznością zapłacenia podatku od zysków kapitałowych.

Druga możliwość – pozostawienie pieniędzy na PPE, by pracowały dla Ciebie, z ewentualnością dokonywania wpłat własnych. Jakie są zalety tej opcji?

• elastyczne zasady wypłat z PPE,
• możliwość dokonywania znacznie wyższych wpłat własnych niż w PPK,
• pomnażanie środków w różnych instytucjach finansowych (dywersyfikacja środków).

Nie ma możliwości przeniesienia pieniędzy z PPE do PPK.

Oszczędzaj w odpowiedni dla siebie sposób

Być może zastanawia Cię, dlaczego nie ma możliwości wypłaty transferowej między IKZE a innymi typami kont emerytalnych. Wynika to z odmiennego systemu ulg podatkowych. W przypadku IKZE korzystasz z nich na bieżąco, odpisując wpłacone kwoty od podstawy opodatkowania. W pozostałych formach oszczędzania korzyść podatkowa związana jest z brakiem podatku od zysków kapitałowych.

Przepisy nie stawiają ograniczeń co do częstotliwości wypłat transferowych. Pamiętaj jednak, że kiedy Twoje środki wędrują z jednej instytucji finansowej do drugiej, to nie pracują dla Ciebie. Ponadto, podmiot prowadzący IKE bądź IKZE ma prawo pobrać prowizję, jeśli transfer jest dokonywany przed upływem 12 miesięcy od założenia konta emerytalnego.

Rozpoczęcie oszczędzania na emeryturę w jednej instytucji finansowej nie oznacza, że musisz z nią współpracować aż do zakończenia aktywności zawodowej. Przeniesienie środków zgromadzonych na jednym koncie emerytalnym na inne nie jest wcale trudne. Warto to zrobić, by zawsze korzystać z produktów najlepiej dopasowanych do aktualnych preferencji, dających najlepsze rezultaty.

Pamiętaj przy tym, że zyski wypracowane w przeszłości nie muszą się powtórzyć, więc nie powinny być jedynym elementem w oparciu, o który podejmujesz decyzję o transferze środków. Zawsze powinna ona być wnikliwie przemyślana, uwzględniać całokształt Twojej sytuacji finansowej.