Wróć

Opcje – czym są i jak działają?

Marcin Kowalczyk
Marcin Kowalczyk
Analityk produktów inwestycyjnych
Marcin Kowalczyk
Marcin Kowalczyk
Analityk produktów inwestycyjnych

93 publikacje 506 komentarzy

Inwestor giełdowy i pasjonat rynków finansowych, a także doświadczony redaktor zajmujący się szeroko rozumianymi tematami inwestycyjnymi, gospodarczymi oraz bankowymi. W serwisie Moneteo publikuje liczne artykuły, głównie z zakresu inwestycji i rynków finansowych, jak również testuje i opisuje rachunki maklerskie, konta forex oraz inne produkty i usługi przeznaczone dla inwestorów.


3 komentarze
Opcje – czym są i jak działają?
Spis treści

Z pomocą opcji można spekulować na zmianach cen akcji, indeksów czy walut, ale również zabezpieczać swoje pozycje na rozmaitych rynkach. Tego typu instrumenty pozwalają też tworzyć rozbudowane strategie inwestycyjne, w tym takie o nieograniczonym potencjale zysku i jednocześnie z góry ograniczonym poziomie ryzyka, czy też takie, w których ryzyko nie występuje w ogóle. Niezależnie od tego, w jaki sposób chciałbyś wykorzystywać opcje, ten tekst pomoże Ci lepiej zrozumieć ich specyfikę i możliwości praktycznego zastosowania.

Podjęty temat opracowaliśmy z perspektywy inwestora zainteresowanego handlem opcjami giełdowymi. Aby nadać artykułowi praktycznego wydźwięku, dużo uwagi poświęciliśmy w nim strategiom opcyjnym i budowie – jedynych dostępnych na GPW – opcji na WIG20.

Czym są opcje?

Opcje, inaczej kontrakty opcyjne, to instrumenty pochodne dające prawo do zakupu lub sprzedaży określonej ilości aktywów (instrumentów) bazowych (podstawowych), w ustalonym czasie i po określonej cenie. Tymi aktywami mogą być np. akcje, waluty, surowce, ale również indeksy giełdowe, a nawet wskaźniki niefinansowe (np. temperatura powietrza).

Sama opcja jest niejako umową finansową, w której jedna strona (nabywca opcji, zajmujący pozycję długą) ma prawo skorzystać z wyrażonego w niej prawa, natomiast druga strona (sprzedawca opcji, zajmujący pozycję krótką) jest zobowiązana to prawo wykonać. Ponieważ kupujący opcję uzyskuje prawo, a jej sprzedawca przyjmuje na siebie zobowiązanie (w zamian za premię opcyjną, czyli cenę opcji otrzymaną od jej nabywcy), w tej sytuacji mamy do czynienia z niesymetrycznym rozkładem ryzyka. W tym zakresie opcje różnią się więc od kontraktów terminowych, w których ryzyko jest symetryczne, tj. obie strony są zobowiązane do wykonania zawartego kontraktu.

Opcje i kontrakty terminowe – liczne podobieństwa

Z kontraktami terminowymi opcje mają jednak wiele wspólnego. Podobnie jak one pozwalają handlować z dźwignią finansową, czyli zawierać transakcje o faktycznej wartości znacznie przekraczającej kwotę angażowanego kapitału. Ponadto, umożliwiają granie na wzrosty (pozycja długa) i spadki (pozycja krótka) kursów aktywów bazowych, a przy tym są instrumentami o określonym terminie ważności, co oznacza, że wynikające z nich prawo można zrealizować tylko przez pewien czas. Dodatkowo, tak samo jak kontrakty, zwykle nie wiążą się z fizyczną dostawą instrumentu podstawowego – inwestycja w opcje jest rozliczana pieniężnie.

Aby lepiej zrozumieć istotę opcji, warto też zapoznać się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi instrumentów pochodnych, jak również różnych ich rodzajów, zwłaszcza kontraktów terminowych. Derywaty mają bowiem wiele cech wspólnych i dobrze jest traktować je jako jeden wielki rynek terminowy.

Opcje jako swego rodzaju produkt ubezpieczeniowy

Opcje pozwalają spekulować na zmianach cen, ale też zabezpieczać się przed ryzykiem. Aby móc łatwiej zrozumieć ich działanie, na początku myśl o nich głównie w tym drugim kontekście. Potraktuj je jako swego rodzaju produkt ubezpieczeniowy, chroniący przed konkretnymi zdarzeniami – wzrostem lub spadkiem cen akcji, surowców, walut czy innych aktywów. Tak jak opłacasz składkę np. za roczne ubezpieczenie nieruchomości czy samochodu, tak i w przypadku opcji płacisz innemu inwestorowi (sprzedającemu opcję) tzw. premię za tymczasowe przyjęcie na siebie ryzyka wystąpienia określonego scenariusza rynkowego.

Co więcej, opcje pozwalają Ci wcielić się również w rolę ubezpieczającego, czyli pobrać premię w zamian za zapewnienie ochrony innemu inwestorowi (kupującemu opcję). Jeśli nie dojdzie do wzrostów lub spadków ceny danego aktywa, przed którymi chciał on się zabezpieczyć, zachowasz otrzymaną premię. Jednak w przeciwnym razie będziesz zobowiązany wypłacić mu wynagrodzenie, którego wielkość będzie zależała od skali wspomnianych wzrostów lub spadków.

Rynek opcji – skomplikowany i różnorodny

Opcje tworzą chyba najbardziej złożony i różnorodny segment rynku finansowego. Świadczy o tym choćby fakt, że można je sklasyfikować według co najmniej kilku kryteriów, a w ramach każdego z nich wyróżnia się od kilku do nawet kilkunastu rodzajów opcji.

Zgodnie z najbardziej podstawową klasyfikacją opcje możemy podzielić na: pozagiełdowe i giełdowe. Jeśli chodzi o te pierwsze, to strony (jedną z nich jest zwykle instytucja finansowa, np. bank) zawierają transakcję bezpośrednio ze sobą i mogą przy tym ustalać szczegóły kontraktu opcyjnego. Natomiast opcje giełdowe są notowane na giełdzie papierów wartościowych lub terminowej i posiadają ściśle określone parametry (nazywamy to wystandaryzowaniem), czyli m.in. termin i cenę wykonania, liczbę instrumentów bazowych, na które opiewają, czy też sposób i zasady rozliczenia.

Warto też dodać, że giełdowe kontrakty opcyjne mają swoją cenę rynkową (to właśnie wspomniana premia opcyjna), która podlega codziennym zmianom wskutek działania sił popytu i podaży. W praktyce zachowanie tych sił i sama wycena opcji zależy od szeregu czynników – jest ich znacznie więcej niż tych, które kształtują np. kurs akcji giełdowych. Wystarczy wspomnieć, że na premię opcyjną wpływa m.in. cena powiązanego z nią instrumentu bazowego (a także zmienność tej ceny), kurs wykonania opcji czy czas pozostający do jej wygaśnięcia. Oczywiście ważne jest też to, czy mamy do czynienia z opcją kupna, czy z opcją sprzedaży (będzie o tym jeszcze mowa).

Kurs opcji giełdowych, np. na indeksy akcyjne, jest wyrażony w punktach. Aby uzyskać faktyczną cenę płaconą za daną opcję, należy pomnożyć ten kurs przez określoną wielkość, zwaną mnożnikiem (w przypadku opcji na indeks WIG20 wynosi on 10 zł).

Ponieważ inwestorzy indywidualni zwykle mają do czynienia z opcjami będącymi w obrocie giełdowym, to na nich skupimy się w dalszej części tekstu.

Najważniejsze rodzaje opcji giełdowych

Jeśli chciałbyś rozpocząć handel opcjami na giełdzie, to powinieneś znać przede wszystkim trzy sposoby ich klasyfikacji. Pierwszy różnicuje je pod względem instrumentu bazowego, na który zostały wystawione – stąd też mamy opcje na akcje, indeksy, waluty, itp. Drugi dotyczy żądania realizacji prawa wyrażonego w opcjach i dzieli je na opcje typu amerykańskiego i europejskiego. Te ostatnie występują m.in. na polskiej GPW, a ich istotą jest to, że mogą zostać wykonane wyłącznie w dniu swojego wygaśnięcia, natomiast posiadacze opcji amerykańskich mają prawo zrealizować je w dowolnym momencie.

Warto zauważyć, że opcje europejskie wykonuje się wprawdzie wyłącznie w terminie ich wykonania (wtedy zostają rozliczone na podstawie wartości instrumentu bazowego), ale dopóki nie wygasną, można nimi swobodnie handlować na giełdzie. Inaczej mówiąc, w każdej chwili możesz zamknąć pozycję na kontrakcie opcyjnym po jego bieżącej cenie rynkowej.

W praktyce najistotniejszy jest trzeci sposób klasyfikacji opcji giełdowych, w ramach którego dzielimy je na: opcje kupna (call option), zapewniające prawo zakupu danego instrumentu bazowego, i opcje sprzedaży (put option), które dają prawo do jego zbycia. Oznacza to, że w przypadku opcji, w odróżnieniu od np. kontraktów terminowych, możliwe jest zajęcie aż czterech pozycji rynkowych: długiej lub krótkiej na opcji kupna oraz długiej lub krótkiej na opcji sprzedaży. I to właśnie temu podziałowi opcji i tym strategiom trzeba przyjrzeć się bliżej, chcąc zrozumieć działanie i potencjalne zastosowanie tego typu instrumentów finansowych.

Każda opcja dotyczy pewnego instrumentu bazowego i daje prawo do jego zakupu lub sprzedaży po określonej cenie, a przy tym może być wykonana tylko w dniu wygaśnięcia lub w dowolnym momencie. Przykładowo, opcja kupna na WIG20 z ceną wykonania 2000 pkt. to opcja typu europejskiego, która pozwala w ściśle określonym terminie kupić ten indeks po 2000 pkt. W praktyce, w momencie wygaśnięcia takiej opcji nie dochodzi do faktycznego zakupu indeksu – po prostu na rachunku inwestora pojawia się zysk lub strata, która wynika z wartości WIG20 w odniesieniu do ceny wykonania opcji.

Czym jest i jak działa opcja call (opcja kupna)?

Opcja call, czyli opcja kupna, daje jej posiadaczowi prawo do zakupu określonej ilości instrumentu bazowego, w ustalonym czasie (zwanym terminem wykonania) i po ustalonej cenie (zwanej ceną wykonania). Natomiast na drugą stronę transakcji, czyli wystawcę (sprzedawcę) opcji call, nałożony jest obowiązek sprzedaży instrumentu bazowego, w określonym terminie wykonania i po określonej cenie wykonania. Podkreślmy przy tym, że sprzedający opcję musi wywiązać się z takiego zobowiązania nawet wtedy, gdy będzie oznaczało to dla niego stratę.

Zakup opcji call (zajęcie na niej długiej pozycji, zastosowanie strategii long call) dokonywany jest przez inwestorów, którzy oczekują wzrostu wartości instrumentu bazowego powyżej określonego poziomu. Na sprzedaż takiej opcji (pozycja krótka, short call) decydują się natomiast ci, którzy spodziewają się spadku ceny aktywa bazowego.

Aby zająć pozycję długą na opcji call, kupujący płaci premię opcyjną, której wysokość odpowiada zarazem najwyższej możliwej stracie, jaką może mu przynieść taka inwestycja (jego potencjalny zysk jest nieograniczony). Premia trafia z kolei do wystawcy opcji i stanowi dla niego najwyższy możliwy do osiągnięcia zysk (jego potencjalna strata jest nieograniczona).

Poniższe wykresy pokazują najważniejsze cechy strategii long call i short call oraz przedstawiają, jak będą wyglądały przepływy pieniężne na rachunkach inwestorów w dniu wygaśnięcia opcji i tym samym jej rozliczenia (w oparciu o wartość instrumentu podstawowego).

Profile zysków i strat posiadacza oraz wystawcy opcji kupna
Profile zysków i strat posiadacza oraz wystawcy opcji kupna

Zyski i straty pozycji długiej na opcji call

Opcję call nabywa się po to, aby w przyszłości móc kupić instrument bazowy po cenie niższej od jego ceny rynkowej.

Jak widać na wykresie, aby zakup opcji kupna (long call) przyniósł zysk, wartość instrumentu bazowego (WIB) musi być odpowiednio wyższa od ceny wykonania opcji kupna (CWOK). W praktyce chodzi tu o taki wzrost WIB, który w pełni pokryje cenę kupna opcji kupna (CKOK) zapłaconą jej wystawcy i pozwoli jeszcze zarobić na różnicy pomiędzy CWOK i WIB; im więcej WIB wzrośnie powyżej CWOK, tym więcej zarobi posiadacz pozycji długiej.

Jeśli natomiast w momencie wykonania opcji WIB znajdzie się na poziomie niższym lub równym CWOK, to prawo z takiej opcji nie zostanie zrealizowane i wygaśnie ona jako bezwartościowa. W tej sytuacji pozycja długa poniesie najwyższą możliwą stratę, która będzie odpowiadała cenie (premii) zapłaconej za opcję kupna.

Zyski i straty pozycji krótkiej na opcji call

Opcję call wystawia się po to, aby zachować całą lub chociaż część premii opcyjnej otrzymanej od nabywcy opcji.

Z powyższych wykresów wynika, że potencjalne przepływy finansowe pozycji krótkiej na opcji call (short call) są „lustrzanym odbiciem” przepływów finansowych pozycji długiej (long call). O ile dla posiadacza opcji cena premii jest najwyższą możliwą stratą, tak dla jej wystawcy jest jednocześnie najwyższym możliwym zyskiem. Największy zysk pojawia się u sprzedawcy opcji w sytuacji, gdy wartość instrumentu bazowego (WIB) jest niższa lub równa cenie wykonania opcji kupna (CWOK); wówczas opcja wygasa jako bezwartościowa, bo instrument bazowy bardziej opłaca się kupić bezpośrednio na rynku, niż korzystając z prawa zakupu wyrażonego w takiej opcji.

Jeżeli natomiast w momencie wygaśnięcia opcji kupna WIB znajdzie się powyżej CWOK, to prawo z opcji zostanie wykonane. W tej sytuacji wynik pozycji krótkiej będzie tym gorszy, im bardziej WIB wzrośnie powyżej CWOK; gdy różnica pomiędzy tymi wartościami przewyższy otrzymaną premię, pozycja krótka zacznie ponosić stratę. Wielkość potencjalnej straty, wynikającej ze wzrostu wartości indeksu, waluty, akcji czy innego instrumentu bazowego, jest teoretycznie nieograniczona, przy czym wzrost ten (i tym samym strata na short call) oczywiście zawsze ma jakieś granice.

Czym jest i jak działa opcja put (opcja sprzedaży)?

Opcja put, czyli opcja sprzedaży, daje jej posiadaczowi prawo do sprzedaży ustalonej ilości instrumentu bazowego, w określonym terminie wykonania i po ustalonej cenie wykonania. Natomiast wystawca takiej opcji jest zobowiązany do zakupu instrumentu bazowego, w określonym terminie wykonania i po określonej cenie wykonania. Podobnie jak sprzedający opcję call, musi wykonać swój obowiązek nawet wtedy, gdy będzie oznaczało to dla niego stratę.

Zakup opcji put (zajęcie na niej pozycji długiej, zastosowanie strategii long put) dokonywany jest przez tych, którzy przewidują wzrost wartości instrumentu podstawowego powyżej określonego poziomu. Na sprzedaż takiej opcji (pozycja krótka, short put) decydują się natomiast inwestorzy, którzy oczekują spadku ceny aktywa podstawowego.

Aby otworzyć pozycję długą na opcji put, kupujący opcję płaci premię opcyjną, której wysokość odpowiada jednocześnie najwyższej możliwej stracie, jakiej może przysporzyć mu taka inwestycja (jego potencjalne zyski są nieograniczone). Premię otrzymuje wystawca opcji, dla którego jest ona najwyższym możliwym do osiągnięcia zyskiem (jego potencjalne straty uznaje się za ograniczone, bo wartość aktywa bazowego co do zasady nie może spaść poniżej 0).

Poniższe wykresy pokazują najważniejsze cechy strategii long put i short put oraz przedstawiają, jak będą wyglądały przepływy pieniężne na kontach inwestorów w dniu wygaśnięcia opcji i jej rozliczenia (w oparciu o wartość instrumentu podstawowego).

Profile zysków i strat posiadacza oraz wystawcy opcji sprzedaży
Profile zysków i strat posiadacza oraz wystawcy opcji sprzedaży

Zyski i straty pozycji długiej na opcji put

Opcję put kupuje się po to, aby móc w przyszłości sprzedać instrument bazowy po cenie wyższej od jego ceny rynkowej.

Jak pokazuje wykres, aby zakup opcji sprzedaży (long put) przyniósł zysk, wartość instrumentu bazowego (WIB) musi być odpowiednio niższa od ceny wykonania opcji sprzedaży (CWOS). W praktyce, chodzi tu o taki spadek WIB, który w pełni pokryje cenę kupna opcji sprzedaży (CKOS) zapłaconą jej wystawcy i pozwoli jeszcze zarobić na różnicy między CWOS i WIB; im więcej WIB spadnie poniżej CWOS, tym więcej zarobi posiadacz pozycji long put.

Jeśli natomiast w momencie wykonania opcji WIB znajdzie się na poziomie wyższym lub równym CWOS, to prawo z takiej opcji nie zostanie zrealizowane i wygaśnie ona jako bezwartościowa. W tej sytuacji pozycja długa poniesie najwyższą możliwą stratę, która będzie odpowiadała cenie (premii) zapłaconej za opcję sprzedaży.

Zyski i straty pozycji krótkiej na opcji put

Opcję put wystawia się po to, aby zachować całą lub chociaż część premii opcyjnej uzyskanej od kupującego.

Przedstawione wykresy pokazują, że potencjalne przepływy finansowe pozycji krótkiej na opcji put (short put) są „lustrzanym odbiciem” przepływów finansowych pozycji długiej (long put). O ile dla nabywcy opcji cena premii jest najwyższą możliwą stratą, tak dla jej sprzedawcy stanowi jednocześnie najwyższy możliwy zysk. Największy zysk pojawia się u wystawiającego opcję wówczas, gdy wartość instrumentu bazowego (WIB) jest wyższa lub równa cenie wykonania opcji sprzedaży (CWOS). W tej sytuacji opcja wygasa jako bezwartościowa, bo instrument podstawowy drożej można sprzedać bezpośrednio na rynku, niż korzystając z prawa sprzedaży zawartego w takiej opcji.

Jeśli natomiast w momencie wygaśnięcia opcji WIB znajdzie się poniżej CWOS, to prawo z opcji zostanie wykonane. W tym przypadku wynik pozycji krótkiej będzie tym gorszy, im bardziej WIB spadnie poniżej CWOS – gdy różnica pomiędzy tymi wartościami przewyższy otrzymaną premię, pozycja krótka zacznie ponosić stratę. Wielkość potencjalnej straty, wynikającej z obniżki wartości indeksu, waluty, akcji czy innego instrumentu bazowego, jest wprawdzie ograniczona, ale i tak może okazać się bardzo wysoka.

Strategie i handel opcjami – ogrom możliwości inwestycyjnych

Wyżej opisane pozycje na opcjach stanowią zarazem cztery podstawowe strategie opcyjne. Na tym jednak nie kończą się możliwości inwestorów korzystających z takich instrumentów finansowych. Odpowiednio łącząc ze sobą podstawowe pozycje na opcjach (lub opcjach i kontraktach futures), można uzyskać jeszcze co najmniej kilkanaście innych strategii, zwanych strategiami złożonymi, które różnią się potencjalnymi przepływami finansowymi w dniu wykonania opcji. Ze względu na obszerność tematu, poniżej wymienimy tylko kilka z nich, ograniczając się przy tym do przedstawienia ich fundamentalnych założeń.

Strategie stelaża i pokrewne

Wśród złożonych strategii opcyjnych znajdują się takie, które wiążą się z koniecznością zakupu lub sprzedaży co najmniej dwóch różnych opcji.

Długi stelaż (long straddle) polega na zakupie 1 opcji kupna i 1 opcji sprzedaży o tej samej cenie wykonania. W tej sytuacji inwestor zarabia w przypadku odpowiednio dużego wzrostu lub spadku ceny instrumentu bazowego (na tyle dużego, aby zysk z realizacji jednej z tych opcji przekroczył sumę premii zapłaconych za ich nabycie).

Krótki stelaż (short straddle) wiąże się z wystawieniem 1 opcji kupna i 1 opcji sprzedaży o tej samej cenie wykonania. W tym wypadku inwestor osiąga zysk, gdy cena instrumentu bazowego nie oddali się zbytnio od ceny wykonania wystawionych opcji (chodzi o to, aby suma otrzymanych premii opcyjnych była wyższa niż strata wynikająca z realizacji jednej z wystawionych opcji).

Modyfikacjami powyższych strategii są long strip, long strap i long strangle, które pozwalają zarabiać przy dużej zmienności ceny instrumentu bazowego, a także short strip, short strap i short strangle, które są przeznaczone dla inwestorów zakładających stabilizację ceny aktywa podstawowego. W przypadku tych strategii pojawia się inna liczba wystawionych/ kupionych opcji kupna/sprzedaży albo opcje z różnymi cenami wykonania – wszystko po to, aby uzyskać nieco inne potencjalne profile zysków i strat z inwestycji.

Strategie typu rozpiętości (spreadowe)

Opcje pozwalają też budować strategie typu rozpiętości, które charakteryzują się ograniczonym zarówno ryzykiem, jak i potencjałem zysku. W tym przypadku konieczne jest jednoczesne zajęcie odwrotnych pozycji rynkowych (długiej i krótkiej) na co najmniej dwóch opcjach tego samego rodzaju, tzn. opcji kupna lub sprzedaży. Możemy tutaj wyróżnić m.in. strategie spreadu byka (bull call spread i bull put spread), która pozwala zarabiać na wzroście cen instrumentu bazowego przy ograniczonym ryzyku, czy też strategie spreadu niedźwiedzia (bear call spread i bear put spread), które zapewniają zyski przy spadku wartości instrumentu bazowego, a jednocześnie z góry limitują poziom straty.

Zamknięcie pozycji rynkowych przed terminem wygaśnięcia opcji

Ważną zaletą opcji jest fakt, że nie trzeba ich trzymać aż do dnia wygaśnięcia. Jeśli Twoja podstawowa lub złożona strategia opcyjna już wcześniej przynosi satysfakcjonujący zysk (albo stratę, która dobija do nieakceptowanego poziomu), to możesz zamknąć swoje pozycje, dokonując na giełdzie odpowiednich transakcji równoważących. Wyjaśnijmy to na prostym przykładzie zakupu opcji kupna na WIG20 (pozycja długa) i hipotetycznym wzroście wartości tego indeksu.

Załóżmy, że w grudniu 2022 r. nabyłeś za 140 pkt. (czyli 1400 zł, bo mnożnik wynosi 10 zł) opcję call na WIG20 z ceną wykonania 1700 pkt. i z terminem wygaśnięcia w marcu 2023 roku. Jednak w kolejnych tygodniach indeks szybko wzrósł z ok. 1750 do blisko 1930 pkt., w efekcie czego cena Twojej opcji wzrosła do 280 pkt. (wartość Twojej pozycji po uwzględnieniu mnożnika sięgnęła 2800 zł). W tej sytuacji, zamiast czekać do dnia wygaśnięcia swojej opcji kupna, możesz ją sprzedać na giełdzie i zainkasować zysk w wysokości 1400 zł (140 pkt. wzrostu ceny opcji x mnożnik w wysokości 10 zł). Zauważ, że dzięki mnożnikowi (czyli dźwigni finansowej) Twoja stopa zwrotu z inwestycji (nieuwzględniająca podatku) wyniosłaby wówczas aż 100%, mimo że wartość WIG20 wzrosła jedynie o ok. 10%.

W kontekście wartości opcji używa się określeń: in-the-money (ITM), at-the-money (ATM) i out-of-the-money (OTM). Opcja z powyższego przykładu to opcja ITM (opcja „w cenie”), co oznacza, że ma wartość wewnętrzną i jej wykonanie jest opłacalne. Opcje ATM to opcje z ceną wykonania równą wartości instrumentu bazowego, natomiast opcje OTM („poza ceną”) to opcje bez wartości wewnętrznej, których wykonanie jest nieopłacalne.

Inwestowanie w opcje na GPW – jak rozpocząć handel opcjami na akcje, indeksy i inne aktywa?

Opcje dają ogromne możliwości inwestycyjne, przy czym jeśli chodzi o polski rynek terminowy, to ich oferta jest dość skromna. Choć możesz na nim zastosować praktycznie wszystkie strategie opcyjne, to jednak każda musi dotyczyć indeksu na WIG20 – opcje na inne instrumenty podstawowe po prostu nie są obecnie dostępne.

Opcje kupna i opcje sprzedaży na WIG20, tak samo jak kontrakty indeksowe czy kontrakty na akcje, mają określony standard (oznaczenie giełdowe i inne z góry określone parametry), z którym możesz zapoznać się choćby na stronie warszawskiej giełdy. W tym miejscu wspomnijmy jedynie, że w danym momencie notowane są opcje z kilkudziesięcioma różnymi cenami wykonania, dla których terminem wygaśnięcia są trzy najbliższe miesiące i kolejne trzy miesiące z cyklu kwartalnego (marzec, czerwiec, wrzesień, grudzień); przykładowo, pod koniec marca 2023 roku w obrocie będą znajdowały się opcje wygasające w kwietniu, maju, czerwcu, wrześniu i grudniu 2023 r., a także opcje z terminem wykonania w marcu 2024 roku. Jak łatwo się domyślić, największe obroty co do zasady są na opcjach z najbliższym terminem wygaśnięcia i cenami wykonania bliskimi bieżącej wartości indeksu WIG20.

Pamiętaj, że opcje są instrumentami z dźwignią, a pozycja krótka jest obarczona ryzykiem poniesienia niemal nieograniczonych strat. Z tego względu, wystawiający opcje podlegają obowiązkowi wniesienia i utrzymywania określonego depozytu zabezpieczającego. Na nabywców opcji, czyli otwierających pozycje długie, nie jest nakładany odrębny depozyt, ponieważ ich potencjalna strata jest ograniczona do poziomu zapłaconej premii.

Aby móc zawierać transakcje opcyjne na WIG20, musisz założyć klasyczne konto inwestycyjne w rodzimym domu maklerskim, który zapewnia dostęp do rynku terminowego (takich podmiotów jest na rynku kilkanaście). Poza tym może być potrzebne jeszcze złożenie wniosku o włączenie usługi w zakresie handlu instrumentami pochodnymi – to prosta procedura, przez którą można przejść online bez dodatkowych opłat. Po dopełnieniu tych formalności, zalogowaniu się na konto i wpłacie środków, możesz zajmować dowolne pozycje na opcjach lub innych instrumentach finansowych (handel opcjami i pozostałymi derywatami co do zasady jest realizowany od poniedziałku do piątku w godzinach 8:45-17:05).

Poniżej znajdziesz ranking rachunków maklerskich, który pomoże Ci wybrać najlepsze dla siebie miejsce do handlu opcjami na WIG20 lub innymi instrumentami z polskich bądź zagranicznych giełd.

Ranking rachunków maklerskich - Kwiecień 2024

Konto
0 zł
Miesięczna opłata za prowadzenie rachunku 0 zł

Po roku może pojawić się opłata w wysokości 10 EUR; można jej jednak łatwo uniknąć, wykonując min. 1 transakcję w ciągu roku / jeśli na koncie nie ma środków / jeśli są kupione dowolne akcje

Akcje z GPW
0%
Akcje 0%

  • 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR (minimalna wartość zlecenia to 10 zł)
  • 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
Kontrakty na indeksy z GPW
kontrakty CFD
Kontrakty terminowe na indeksy kontrakty CFD

XTB nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem XTB koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja; dla kontraktów na WIG20 standardowy spread wynosi ok. 2 pipsy.

Rynki zagraniczne
USA, DE, UK + 12 innych
Handel tradycyjnymi instrumentami giełdowymi i kontraktami CFD, odsetki od niezainwestowanych środków, duży wybór ETF-ów (ponad 350), akcje ułamkowe, Plany Inwestycyjne, usługa XTB Social.
  • Szczegóły oferty
  • Recenzja
    4.8
Załóż konto w 10 minut

Konto i opłaty z nim związane

Inwestowanie na GPW

Inwestowanie na rynkach zagranicznych

Dostęp do notowań online

Inne ważne elementy oferty

Konto i opłaty z nim związane

  • Polecany dla
    • day tradera
    • inwestora średnioterminowego
    • inwestora długoterminowego
    • inwestora na rynkach zagranicznych
  • Zakładanie konta przez Internet

    TAK

  • Opłata za otwarcie konta

    0 zł

  • Miesięczna opłata za prowadzenie rachunku

    0 EUR / 10 EUR

  • Możliwość uniknięcia opłaty za prowadzenie rachunku

    Opłaty rocznej można uniknąć, wykonując min. 1 transakcję w ciągu roku / jeśli na koncie nie ma środków / jeśli są kupione dowolne akcje, ETF-y lub inne instrumenty

  • Przelew internetowy do innego banku
    • 0 zł
    • 50 zł (jeśli kwota przelewu jest niższa niż 500 zł)

Inwestowanie na GPW

  • Przechowywanie polskich papierów wartościowych
    • 0 zł dla portfela papierów wartościowych o średniej dziennej wartości do 250 000 EUR
    • 0,2% w skali roku, min.10 EUR za miesiąc kalendarzowy od nadwyżki średniej dziennej wartości portfela powyżej 250 000 EUR
  • Akcje
    • 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR
    • 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
  • Fundusze ETF
    • 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR 
    • 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
  • Obligacje

    niedostępne

  • Kontrakty terminowe na indeksy

    niedostępne (dostępne są kontrakty CFD na indeksy, w tym na indeks WIG20)

  • Kontrakty terminowe na waluty

    niedostępne (dostępne są kontrakty CFD na waluty)

  • Kontrakty terminowe na akcje

    niedostępne (dostępne są kontrakty CFD na akcje)

  • Obrót opcjami

    niedostępny

  • Day trading (prowizja od transakcji odwrotnej)

    jw. 

Inwestowanie na rynkach zagranicznych

  • Rynki zagraniczne

    USA, DE, UK + 12 innych

  • Dostępne kategorie instrumentów

    akcje, ETF-y i kontrakty CFD na rozmaite aktywa (indeksy, akcje, ETF-y, waluty, kryptowaluty, surowce)

  • Prowadzenie rejestru zagranicznych papierów wartościowych

    0 zł

  • Przechowywanie zagranicznych papierów wartościowych
    • 0 zł dla portfela papierów wartościowych o średniej dziennej wartości do 250 000 EUR
    • 0,2% w skali roku, min.10 EUR za miesiąc kalendarzowy od nadwyżki średniej dziennej wartości portfela powyżej 250 000 EUR
  • Prowizja od zleceń na akcjach i ETF – giełda DE
    • 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR
    • 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
  • Prowizja od zleceń na akcjach i ETF – giełda UK
    • 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR
    • 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
  • Prowizja od zleceń na akcjach – giełda USA
    • 0% w przypadku miesięcznego obrotu do 100 tys. EUR
    • 0,2%, min. 10 EUR od nadwyżki pow. 100 tys. EUR
  • Formularz W-8BEN

    TAK

Dostęp do notowań online

  • 1 najlepsza oferta

    0 zł

Inne ważne elementy oferty

  • NewConnect

    TAK, ale tylko wybrane

  • OTP (odroczony termin płatności)

    NIE

  • Kredyt maklerski

    NIE

  • Czy dom maklerski oferuje IKE i IKZE?

    NIE

Zobacz pełną analizę
Załóż konto w 10 minut

Zalety

  • brak prowizji za handel akcjami i funduszami ETF do wysokości miesięcznego obrotu 100 tys. euro
  • świetne warunki handlu na rynkach zagranicznych
  • odsetki od niezainwestowanych środków w PLN, EUR i USD (brak limitów kwotowych i wymogów do spełnienia)
  • nowoczesna i wysoko oceniana aplikacja mobilna
  • konto założysz online
  • możliwość wypełnienia formularza W-8BEN, co pozwala obniżyć podatek u źródła z 30 do 15%
  • liczne usługi dodatkowe, np. XTB Social, Plany Inwestycyjne, akcje ułamkowe
  • bezpłatne profesjonalne kursy inwestowania w akcje i ETF-y (Albert Rokicki, Trader 21)

Wady

  • brak instrumentów dłużnych w ofercie
  • brak kontraktów futures (częściowo rekompensowany dostępnością kontraktów CFD)
  • Atrakcyjność opłat
    5/ 5
  • Bogactwo oferty
    4.3/ 5
  • Funkcjonalność
    5/ 5
  • Bezpieczeństwo
    5/ 5
Przeczytaj recenzję
Marcin Kowalczyk
Załóż konto w 10 minut
Konto
0 zł
Miesięczna opłata za prowadzenie rachunku 0 zł

W razie braku dokonania transakcji w ciągu 365 dni pojawi się opłata w wysokości 9 zł miesięcznie (lub ewentualnie 3 EUR bądź 3 USD). Nie zostanie ona naliczona, jeśli we wskazanym okresie miałeś otwarte pozycje lub też wykonałeś transakcję po upływie 365 dni a przed momentem pobrania opłaty.

Akcje z GPW
0,19%, min. 5 zł
Kontrakty na indeksy z GPW
kontrakty CFD
Kontrakty terminowe na indeksy kontrakty CFD

TMS nie oferuje klasycznych kontraktów futures, lecz kontrakty CFD na WIG20 i wiele innych indeksów oraz instrumentów bazowych. Takie produkty mają nieco inną konstrukcję, ale również pozwalają grać z dźwignią na wzrosty i spadki rozmaitych aktywów. W przypadku handlu kontraktami CFD za pośrednictwem TMS koszty transakcyjne są już zawarte w spreadzie i nie jest pobierana dodatkowa prowizja.

Rynki zagraniczne
USA, DE, UK + 2 inne
Handel tradycyjnymi instrumentami giełdowymi i kontraktami CFD.
  • Szczegóły oferty
  • Recenzja
    4.4
Załóż konto w 10 minut

Konto i opłaty z nim związane

Inwestowanie na GPW

Inwestowanie na rynkach zagranicznych

Dostęp do notowań online

Inne ważne elementy oferty

Konto i opłaty z nim związane

  • Polecany dla
    • day tradera
    • inwestora na rynkach zagranicznych
    • inwestora średnioterminowego
    • inwestora długoterminowego
  • Zakładanie konta przez Internet

    TAK

  • Opłata za otwarcie konta

    0 zł

  • Miesięczna opłata za prowadzenie rachunku

    0 zł / 9 zł

  • Możliwość uniknięcia opłaty za prowadzenie rachunku

    Opłata 9 zł miesięcznie (lub ewentualnie 3 EUR bądź 3 USD) naliczana jest w przypadku braku dokonania transakcji w ciągu 365 dni, chyba że we wskazanym okresie miałeś otwarte pozycje lub też wykonałeś transakcję po upływie 365 dni a przed momentem pobrania opłaty. W przypadku braku wystarczających środków pobierana jest opłata w kwocie wolnych środków na rachunku pieniężnym; następuje to w kolejnym miesiącu, w którym wystąpiła przesłanka uzasadniająca naliczenie opłaty.

  • Przelew internetowy do innego banku
    • 0 zł
    • 20 zł za drugą i kolejne wypłaty na kwoty poniżej 200 zł, zlecone w danym miesiącu kalendarzowym

Inwestowanie na GPW

  • Przechowywanie polskich papierów wartościowych

    0 zł

  • Akcje

    0,19%, min. 5 zł

  • Fundusze ETF

    niedostępne

  • Obligacje

    niedostępne

  • Kontrakty terminowe na indeksy

    niedostępne (można zawierać kontrakty CFD na indeksy, w tym na indeks WIG20)

  • Kontrakty terminowe na waluty

    niedostępne (można zawierać kontrakty CFD na waluty)

  • Kontrakty terminowe na akcje

    niedostępne (można zawierać kontrakty CFD na akcje)

  • Obrót opcjami

    niedostępny

  • Day trading (prowizja od transakcji odwrotnej)

    jw.

Inwestowanie na rynkach zagranicznych

  • Rynki zagraniczne

    USA, DE, UK + 2 inne

  • Dostępne kategorie instrumentów

    akcje i kontrakty CFD na rozmaite aktywa (indeksy, akcje, ETF-y, waluty, kryptowaluty, surowce) 

  • Prowadzenie rejestru zagranicznych papierów wartościowych

    0 zł

  • Przechowywanie zagranicznych papierów wartościowych

    0 zł

  • Prowizja od zleceń na akcjach i ETF – giełda DE

    0,15%, min. 5 EUR / 5 USD / 20 PLN

  • Prowizja od zleceń na akcjach i ETF – giełda UK

    0,15%, min. 5 EUR / 5 USD / 20 PLN

  • Prowizja od zleceń na akcjach – giełda USA
    • 0% dla kont w PLN i EUR
    • 0,29%, min. 7 USD dla kont w USD
  • Formularz W-8BEN

    TAK

Dostęp do notowań online

  • 1 najlepsza oferta

    0 zł

Inne ważne elementy oferty

  • NewConnect

    NIE

  • OTP (odroczony termin płatności)

    NIE

  • Kredyt maklerski

    NIE

  • Czy dom maklerski oferuje IKE i IKZE?

    NIE

Zobacz pełną analizę
Załóż konto w 10 minut

Zalety

  • niskie prowizje za handel akcjami polskimi
  • korzystne warunki do handlu akcjami amerykańskimi
  • konto założysz online
  • nowoczesna i wysoka oceniana aplikacja
  • możliwość wypełnienia formularza W-8BEN, co pozwala obniżyć podatek u źródła z 30 do 15%

Wady

  • wąska oferta papierów wartościowych – brak obligacji, akcji spółek z NewConnect i ETF-ów
  • brak kontraktów futures (częściowo rekompensowany dostępnością kontraktów CFD)
  • Atrakcyjność opłat
    4.5/ 5
  • Bogactwo oferty
    3.8/ 5
  • Funkcjonalność
    5/ 5
  • Bezpieczeństwo
    5/ 5
Przeczytaj recenzję
Marcin Kowalczyk
Załóż konto w 10 minut
Konto
0 zł
Akcje z GPW
0,12%, min. 10 zł
Kontrakty na indeksy z GPW
niedostępne
Rynki zagraniczne
USA, UK, DE + 22 inne
Zagraniczny broker niewysyłający PIT-8C (udostępnia pomocny raport podatkowy), handel tradycyjnymi instrumentami i kontraktami CFD, odsetki od niezainwestowanych środków (powyżej określonej kwoty na rachunku).
  • Szczegóły oferty
  • Recenzja
    4.4
Załóż konto w 10 minut

Konto i opłaty z nim związane

Inwestowanie na GPW

Inwestowanie na rynkach zagranicznych

Dostęp do notowań online

Inne ważne elementy oferty

Konto i opłaty z nim związane

  • Polecany dla
    • day tradera
    • inwestora średnioterminowego
    • inwestora długoterminowego
    • inwestora na rynkach zagranicznych
  • Zakładanie konta przez Internet

    TAK

  • Opłata za otwarcie konta

    0 zł

  • Miesięczna opłata za prowadzenie rachunku

    0 zł

Inwestowanie na GPW

  • Przechowywanie polskich papierów wartościowych

    0 zł

  • Akcje

    0,12%, min. 10 zł

  • Fundusze ETF

    0,12%, min. 10 zł (w ofercie tylko niektóre polskie ETF-y)

  • Obligacje

    0,12%, min. 10 zł (w ofercie tylko niektóre polskie obligacje)

  • Kontrakty terminowe na indeksy

    niedostępne

  • Kontrakty terminowe na waluty

    niedostępne

  • Kontrakty terminowe na akcje

    niedostępne

  • Obrót opcjami

    niedostępne

Inwestowanie na rynkach zagranicznych

  • Rynki zagraniczne

    USA, UK, DE + 22 inne

  • Dostępne kategorie instrumentów

    akcje, ETF-y, obligacje, kontrakty terminowe, opcje, kontrakty CFD na rozmaite aktywa (indeksy, akcje, waluty, surowce, kryptowaluty)

  • Prowadzenie rejestru zagranicznych papierów wartościowych

    0 zł

  • Przechowywanie zagranicznych papierów wartościowych

    0 zł

  • Prowizja od zleceń na akcjach i ETF – giełda DE

    0,08%, min. 3 EUR

  • Prowizja od zleceń na akcjach i ETF – giełda UK

    0,08%, min. 3 GBP

  • Prowizja od zleceń na akcjach – giełda USA

    0,08%, min. 1 USD

  • Formularz W-8BEN

    TAK

Dostęp do notowań online

  • 1 najlepsza oferta

    30 zł za dostęp do notowań na GPW

    od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych (w przypadku pozostałych giełd)

  • Pełny zestaw ofert

    141 zł

    od kilkudziesięciu do ponad 200 zł (w przypadku większości pozostałych giełd)

Inne ważne elementy oferty

  • NewConnect

    NIE

  • OTP (odroczony termin płatności)

    NIE

  • Kredyt maklerski

    NIE

  • Czy dom maklerski oferuje IKE i IKZE?

    NIE

Zobacz pełną analizę
Załóż konto w 10 minut

Zalety

  • ogromny wybór instrumentów finansowych
  • dostęp do 20-kilku giełd zagranicznych
  • atrakcyjne prowizje transakcyjne na wielu instrumentach
  • konto zakładane przez Internet
  • zasilanie rachunku i trzymanie środków na subkontach w blisko 20 walutach
  • odsetki od niezainwestowanych środków (powyżej określonej sumy na rachunku)

Wady

  • wąska oferta instrumentów z GPW
  • stosunkowo wysokie prowizje minimalne na GPW
  • Atrakcyjność opłat
    4.5/ 5
  • Bogactwo oferty
    4/ 5
  • Funkcjonalność
    4.5/ 5
  • Bezpieczeństwo
    5/ 5
Przeczytaj recenzję
Marcin Kowalczyk
Załóż konto w 10 minut
 

Jeśli chciałbyś inwestować w inne opcje niż te na WIG20, powinieneś zainteresować się ofertą zagranicznych brokerów lub międzynarodowych domów maklerskich. Niektóre z nich oferują kontrakty opcyjne i futures notowane na giełdach amerykańskich czy europejskich, ale za to nie udostępniają derywatów z polskiego rynku terminowego.

Co jeszcze warto wiedzieć? Ryzyko inwestowania w opcje

Mechanizm dźwigni i wynikające z niego duże wahania cen opcji, czy też skomplikowane działanie powodują, że opcje należy uznać za ryzykowne instrumenty finansowe. Z drugiej strony, pozwalają tworzyć ciekawe strategie inwestycyjne o zróżnicowanych profilach zysków i strat, a nawet wolne od jakiegokolwiek ryzyka (rynek niekiedy stwarza takie okazje, przy czym konieczne jest otwarcie kilku odpowiednich pozycji na opcjach). Dlatego w rękach doświadczonych inwestorów mogą okazać się naprawdę atrakcyjnym sposobem zarabiania na zmianach cen na rynku kapitałowym, forex, surowców, a nawet cyfrowych walut (pojedyncze giełdy kryptowalut oferują opcje na kryptowaluty).

Warto też pamiętać, że z opcji mogą korzystać banki, przedsiębiorstwa czy osoby chcące zabezpieczyć się przed niekorzystnymi zmianami cen jakichś aktywów. Jeśli np. polska firma importuje surowiec, za który płaci w dolarach, to poprzez zakup opcji kupna dolarów może zabezpieczyć się przed ewentualnym wzrostem wartości waluty amerykańskiej (w której dokonuje płatności za surowiec). Natomiast podmiot, który eksportuje towar za granicę i przyjmuje za niego płatności w euro, może nabyć opcję sprzedaży euro, która uchroni go przed ewentualnym spadkiem wartości euro (w którym otrzymuje płatność za towar). W obu przypadkach podmioty „ubezpieczają się” na wypadek niekorzystnej zmiany kursu walutowego, za co płacą premię stronie gotowej przyjąć na siebie to ryzyko.

Jak zatem widać, opcje to z jednej strony ryzykowne instrumenty finansowe, z drugiej natomiast – sposób na zabezpieczenie się przed ryzykiem. Wszystko zależy od tego, przez kogo i do czego są wykorzystywane. Niezależnie jednak od potencjalnego zastosowania, należy dobrze poznać mechanizm ich działania, tak, aby nie narazić się na poważne straty lub nieprawidłowe zabezpieczenie pozycji rynkowych.


Oceń artykuł
0
(0 ocen)
Aby oddać głos, wskaż odpowiednią liczbę gwiazdek.
Dziękujemy za Twój głos Dziękujemy za Twój głos

Komentarze

(3)
Sortuj od najnowszych
Dodaj swój komentarz...
K
Kamil
Gość

Czy dobrze rozumiem, że obecnie można inwestować wyłącznie w opcje na wig20? Z czego wynika tak wąska oferta?

Odpowiedz

T
Tomi
Gość

Czy zakup opcji call/put wymaga utrzymywania jakiegoś depozytu zabezpieczającego?

Odpowiedz

Marcin Kowalczyk
Analityk produktów inwestycyjnych
@Tomi

Nie, ten wymóg dotyczy tylko wystawiających opcje.

Odpowiedz