- Inwestycje bez ryzyka – co należy przez to rozumieć?
- Pomysły na bezpieczne inwestycje krótkoterminowe
- Bezpieczne inwestycje długoterminowe
- Gdzie bezpiecznie inwestować pieniądze? Alternatywy dla obligacji skarbowych, lokat i kont oszczędnościowych
- Bezpieczne inwestycje finansowe – obowiązkowe dla każdego
Zacznijmy od tego, że przedstawione w tekście rozwiązania sprawdzają się nie tylko u początkujących inwestorów, czy też u tych, którzy mają wysoką awersję do ryzyka. W praktyce każdy, niezależnie od posiadanej wiedzy finansowej, zgromadzonego kapitału czy podejścia do inwestowania, część swoich oszczędności powinien przechowywać w bezpiecznych produktach finansowych. Trzymanie całego kapitału w akcjach, kryptowalutach czy złocie, ze względu na zmienność ich kursów, nie jest rozsądnym rozwiązaniem.
Inwestycje bez ryzyka – co należy przez to rozumieć?
Zanim przedstawimy pomysły na bezpieczne inwestycje, doprecyzujmy, co w zasadzie kryje się pod tym określeniem.
Za bezpieczną formę inwestycji uznajemy instrument finansowy lub sposób oszczędzania, który spełnia poniższe kryteria:
-
jest oferowany przez podmiot, który cieszy się wysokim zaufaniem i podlega regulacjom ograniczającym do minimum prawdopodobieństwo tego, że nie odzyskasz swoich pieniędzy,
-
pozwala z góry określić, ile zarobisz i kiedy z powrotem otrzymasz zainwestowane środki,
-
wiąże się z bardzo niskim ryzykiem utraty choćby niewielkiej części ulokowanego kapitału,
-
charakteryzuje się niewielkimi lub wręcz zerowymi wahaniami wartości inwestycji, a przy tym pozwala ją w dowolnym momencie zakończyć bez większego ryzyka poniesienia straty.
Wszystkie wymienione warunki spełnia tylko kilka sposobów inwestowania, ale to w zupełności wystarczy, abyś mógł znaleźć odpowiednie miejsce do ulokowania swojego kapitału. Aby ułatwić Ci ten proces, dostępne rozwiązania podzieliliśmy na krótkoterminowe (umownie przyjęliśmy, że chodzi o horyzont inwestycyjny do około roku) i długoterminowe (powyżej roku). Od razu dodajmy, że część produktów występuje w obu zestawieniach. Co więcej, każdy sprawdzi się niezależnie od tego, jaką dysponujesz kwotą oszczędności.
Pomysły na bezpieczne inwestycje krótkoterminowe
Jeśli chcesz ulokować środki na okres od około miesiąca do roku, dobrym wyborem będą dla Ciebie: lokata terminowa, konto oszczędnościowe lub ewentualnie obligacje skarbowe. Choć produkty te różnią się pod względem konstrukcyjnym (więcej o tym w artykule Obligacje skarbowe czy lokata?), to w przypadku każdego z nich występuje zysk w postaci odsetek, które są naliczane od kwoty zainwestowanego kapitału.
Konta oszczędnościowe
Tego typu produkty nie kojarzą się z inwestowaniem, ale uznaliśmy, że ich oprocentowanie dobijające do 5% stanowi już poziom, który może skusić sporo osób zainteresowanych bezpieczną inwestycją. Za założeniem konta oszczędnościowego przemawia również jego konstrukcja. Środki na nim możesz przechowywać kilka dni, tygodni, miesięcy lub inny dowolny okres, a do tego masz możliwość swobodnego wpłacania i wypłacania dowolnych kwot (bezpłatna jest zwykle jedna wypłata w miesiącu).
Co ważne, sam poziom oprocentowania, który jest przypisany do konta oszczędnościowego w momencie jego otwarcia, nie jest dany raz na zawsze. Inaczej mówiąc, jeśli z czasem wzrosną lub spadną stopy procentowe (albo np. skończy się naliczanie odsetek na promocyjnych warunkach), bank zmieni oprocentowanie takiego produktu.
Lokaty terminowe
Krótkoterminowe lokaty bankowe są zawierane na ściśle określony czas, najczęściej na 1, 3, 6 lub 12 miesięcy, i nie dają możliwości dokonywania wpłat ani wypłat środków. W ich przypadku w ustalonym momencie otrzymujesz zwrot całego kapitału wraz z naliczonymi odsetkami albo następuje odnowienie depozytu i dalsze oszczędzanie na lokacie. Tego typu produkty wiążą się zatem z mniejszą elastycznością niż konta oszczędnościowe, ale za to zwykle oferują wyższe oprocentowanie.
Krótkoterminowe obligacje skarbowe
W bezpiecznym oszczędzaniu krótkoterminowym sprawdzają się przede wszystkim lokaty i konta, ale również np. 3-miesięczne obligacje skarbowe o stałym oprocentowaniu (inne o terminie ważności do jednego roku nie są oferowane). Obecnie trudno jest jednak traktować je jako ciekawą alternatywę. Nie dość, że nie dają takiej elastyczności jak konta oszczędnościowe, to na dodatek są znacznie niżej oprocentowane zarówno od nich, jak i od lokat terminowych – w chwili pisania tego artykułu (maj 2022 r.) ich oprocentowanie roczne wynosi zaledwie 1,5%.
Bezpieczne inwestycje długoterminowe
Jeśli chciałbyś bezpiecznie zainwestować środki na dłuższy termin, rozsądnym wyborem również będą lokaty bankowe i obligacje skarbowe, ale oczywiście te o dłuższym czasie trwania. Jedne i drugie mogą mieć oprocentowanie stałe lub zmienne (w przypadku lokat rzadko spotykane), co jest o tyle ważne, że bezpośrednio przekłada się na przyszłe zyski z inwestycji. Aby wybrać odpowiedni typ obligacji lub lokaty, powinieneś wziąć zatem pod uwagę nie tylko swój potencjalny horyzont inwestycyjny, ale też oczekiwania co do kształtowania się przyszłych stóp procentowych. Co należy przez to rozumieć?
Produkty o stałym oprocentowaniu
Stopy procentowe stanowią kluczowy (choć nie jedyny) czynnik wpływający na oprocentowanie depozytów bankowych i obligacji skarbowych. Jeśli są na względnie wysokim poziomie i/lub mają za sobą serię sporych podwyżek, a przy tym nie przewiduje się ich dalszego znacznego podnoszenia, jest to dobry moment na zakup długoterminowych produktów o stałym oprocentowaniu. Nabywając w tym czasie takie lokaty lub obligacje, zagwarantujesz sobie w następnych latach atrakcyjne zyski, których nie pozbawi Cię nawet ewentualna obniżka stóp procentowych.
Lokaty długoterminowe można otworzyć na okres od 1 do 5 lat, natomiast obligacje skarbowe o stałym oprocentowaniu dostępne są w wielu wariantach czasowych z przedziału od 2 do aż 30 lat. Co ważne, obligacje tego typu, w odróżnieniu od papierów skarbowych ze zmiennym oprocentowaniem, możesz nabyć na giełdzie papierów wartościowych za pośrednictwem konta maklerskiego. Ponadto, aby faktycznie były one bezpieczną inwestycją, powinieneś trzymać je aż do terminu wygaśnięcia. Jest tak dlatego, że produkty te podlegają codziennym notowaniom, które są wrażliwe m.in. na zmiany stóp procentowych.
Jeśli posiadasz obligacje ze stałym oprocentowaniem, a w międzyczasie Rada Polityki Pieniężnej podniesie stopy procentowe, takie papiery stracą na wartości (na rynku pojawią się bowiem nowe z lepszym oprocentowaniem). W tej sytuacji, sprzedając je przed terminem wykupienia, poniesiesz stratę. Spadek kursu takich obligacji nie ma natomiast znaczenia, jeśli trzymasz je do terminu wygaśnięcia. W tym wypadku państwo będzie regularnie wypłacać Ci odsetki zgodnie z ustalonym harmonogramem, a na koniec odkupi od Ciebie obligacje po ustalonej cenie nominalnej (100 lub 1000 zł, w zależności od typu obligacji).
Produkty o oprocentowaniu zmiennym
Do bezpiecznych inwestycji zaliczamy również lokaty i obligacje skarbowe, które podlegają zmiennemu oprocentowaniu. Znacznie popularniejsze i szerzej dostępne są te drugie, które można łatwo nabyć przez Internet i w oddziałach PKO BP (ich ofertę znajdziesz tutaj). Mają termin wygaśnięcia od 3 do 12 lat i płacą odsetki zależne od poziomu inflacji (wyjątek stanowią papiery 3-letnie, w których zysk jest powiązany ze stawką WIBOR6M).
Obligacje skarbowe o zmiennym oprocentowaniu warto kupować zwłaszcza wówczas, gdy w najbliższych kilku latach spodziewana jest wysoka inflacja. Gdy hamuje tempo wzrostu cen w gospodarce, maleje również opłacalność takich produktów.
Gdzie bezpiecznie inwestować pieniądze? Alternatywy dla obligacji skarbowych, lokat i kont oszczędnościowych
Do opisanych propozycji można dodać jeszcze kilka produktów, które charakteryzują się nieco niższym, ale wciąż wysokim poziomem bezpieczeństwa. Zaliczają się do nich obligacje samorządowe i obligacje korporacyjne, jednak tylko te emitowane przez spółki Skarbu Państwa czy największe banki i inne wiarygodne przedsiębiorstwa, które mają stabilną sytuację finansową i prowadzą działalność niepodatną na kryzysy gospodarcze.
Wspomniane instrumenty także mogą mieć oprocentowanie stałe lub zmienne, przy czym w większości zapewniają większy zysk niż lokaty czy obligacje skarbowe. Podobnie jak „skarbówki” ze stałym oprocentowaniem są notowane na giełdzie i powinny być przechowywane do terminu wykupu. W tej sytuacji ewentualne spadki kursu nie będą miały znaczenia, a obligacje korporacyjne lub samorządowe zadziałają tak, jak ich odpowiedniki rządowe – zapewnią Ci regularne odsetki i zwrot kapitału w momencie wygaśnięcia obligacji.
Bezpieczne inwestycje finansowe – obowiązkowe dla każdego
Rolą bezpiecznych inwestycji jest zabezpieczyć oszczędności, choćby częściowo, przed powodowaną przez inflację utratą wartości nabywczej, a przy tym nie narażać inwestora na ryzyko poniesienia strat. Z tego względu należy do nich zaliczyć jedynie instrumenty Skarbu Państwa i bankowe produkty oszczędnościowe, które gwarantują wypłatę odsetek i zwrot ulokowanego w nich kapitału (w przypadku instrumentów bankowych BFG zapewnia bezpieczeństwo środkom do kwoty 100 tys. EUR). Takie rozwiązania są łatwo dostępne i sprawdzą się dosłownie u każdego, kto dysponuje wolnymi i gotowymi do zainwestowania oszczędnościami.
Do stosunkowo bezpiecznych inwestycji możemy też zaliczyć niektóre obligacje korporacyjne i samorządowe, jednak w ich przypadku mimo wszystko występuje już nieco większe ryzyko utraty kapitału. W grupie inwestycji bez ryzyk nie ma natomiast akcji, nieruchomości, złota czy funduszy inwestycyjnych, w tym tzw. bezpiecznych funduszy opartych na obligacjach. Tego typu instrumenty nie gwarantują żadnego stałego dochodu, a przy tym mają zmienną wartość i przez długie miesiące, a nawet lata, mogą przynosić inwestorowi straty. Związane z nimi ryzyko możesz obniżyć m.in. poprzez wysoki poziom dywersyfikacji, ale nawet w takim przypadku zbudowany z nich portfel nie dorówna pod względem bezpieczeństwa obligacjom skarbowym czy lokatom.
