Moneteo
Spis treści
Wróć

IKE i IKZE, czyli Ty decydujesz o swojej emeryturze

Krzysztof Duliński
Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
Krzysztof Duliński
Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych

160 publikacji 3209 komentarzy

Recenzent promocji bankowych i autor tekstów poradnikowych dotyczących zarządzania finansami osobistymi będący zdania, że nawet najbardziej skomplikowane zagadnienie można przedstawić w prosty i przystępny sposób.


13 komentarzy
IKE i IKZE, czyli Ty decydujesz o swojej emeryturze

Wszelkie prognozy dotyczące przyszłych emerytur otrzymywanych w systemie ubezpieczeń społecznych, czyli z ZUS (I filar systemu emerytalnego) przez tych, którzy dziś są aktywni zawodowo, jednoznacznie mówią, że będą one znacząco niższe od aktualnego wynagrodzenia. Różnice sprowadzają się do dywagacji, czy będzie to 30-40 proc., a może jeszcze mniejsza część zarobków. Niewiele więcej zyskasz dzięki oszczędnościom w Otwartych Funduszach Emerytalnych, czyli OFE (II filar systemu emerytalnego), które w zasadzie zostały upaństwowione i w efekcie masz niewielki wpływ na to, co się z nimi dzieje.

Skoro pewne jest, że emerytura z ZUS nie pozwoli Ci na zachowanie obecnego poziomu życia, a może nawet będzie oznaczała trwanie na granicy ubóstwa, powinieneś jak najwcześniej zacząć myśleć o oszczędzaniu na swoją emeryturę, korzystając z dobrowolnych instrumentów finansowych (III filar). Najlepiej skorzystać z różnych możliwości, by zmaksymalizować szanse na pomnożenie kapitału i zgromadzenie znaczącej kwoty. Choćby dlatego, że średnia długość życia wydłuża się i nie wiesz, na ile lat będą Ci musiały wystarczyć zaoszczędzone pieniądze. Gdybyś zmarł wcześnie, Twoje oszczędności emerytalne na IKE czy IKZE odziedziczą Twoi bliscy, nie musisz się więc martwić, że trafią w obce ręce. W razie konieczności będziesz mógł dokonać wypłaty przed terminem.

Korzyści związane z IKE i IKZE

Jeśli nie przekonują Cię argumenty o niskiej emeryturze z ZUS, uważasz, że będziesz się tym martwił, gdy skończysz pracować, to mamy dla Ciebie twarde argumenty finansowe.

O jednym – dziedziczeniu środków zgromadzonych na IKE i IKZE – już wspomnieliśmy. W każdej chwili możesz wskazać kto ma otrzymać pieniądze po Twojej śmierci. Takiej możliwości nie masz w odniesieniu do środków w ramach obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego w ZUS, one zostaną przejęte przez Skarb Państwa.

Druga korzyść, którą na dodatek możesz odczuć niemal od razu, to ulga podatkowa związana z wpłatami na IKZE. Wpłacone pieniądze możesz odjąć w rocznym zeznaniu podatkowym od dochodu i tym samym zmniejszyć podstawę opodatkowania, a co za tym idzie – należny podatek. To argument szczególnie atrakcyjny dla tych, którzy rozliczają się według II skali podatkowej.

Trzecia sprawa to zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych, tzw. podatku Belki, zysku osiągniętego na IKE, o ile po pieniądze sięgniesz dopiero po przekroczeniu wieku emerytalnego (o szczegółach piszemy niżej). To naprawdę znacząca korzyść, bo jeśli zainwestujesz swoje oszczędności w innym miejscu, to z osiągniętej nadwyżki będziesz musiał oddać 19% fiskusowi.

Wśród korzyści związanych z IKE czy IKZE trzeba też wymienić bogactwo możliwych form pomnażania kapitału. Możesz inwestować w akcje, obligacje, fundusze inwestycyjne czy po prostu wpłacać pieniądze na konta oszczędnościowe i masz prawo transferować środki między instytucjami prowadzącymi IKE czy IKZE by zapewnić ich efektywne pomnażanie. Wiele produktów jest tak skonstruowanych, by możliwie najlepiej chronić środki przyszłych emerytów. Przykładowo, w miarę zbliżania się momentu zakończenia inwestycji aktywa są przesuwane w coraz bezpieczniejsze instrumenty finansowe.

Niestety istnieją pewne ograniczenia związane z oszczędzaniem na IKE i IKZE. Najistotniejszym z nich są roczne limity wpłat na tego typu konta.

Po tych ogólnych informacjach czas przejść do szczegółowych opisów IKE i IKZE, których działalność reguluje ustawa o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego z 20 kwietnia 2004 r. Kwestie rozliczeń podatkowych opisane są natomiast w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ranking IKE/IKZE

1

IKE rachunek oszczędnościowy w BNP Paribas

BNP Paribas Bank Polska SA
Typ konta
IKE
Oprocentowanie
5,86%
Oprocentowanie 5,86%

oprocentowanie zależy od stawki WIBOR 3M, ustalane jest każdego dnia; dzienna kapitalizacja odsetek

Limit wpłat
23 472 zł
Konto wymagane
NIE
  • Szczegóły oferty

Podstawowe informacje

  • Typ konta

    IKE

  • Wiek przejścia na emeryturę

    60 lat / 55 lat (w przypadku uprawnionych do wcześniejszego przejścia na emeryturę)

  • Limit wpłat

    23 472 zł

  • Sposób wpłaty
    • w oddziale
    • przelew
    • wpłata transferowa
  • Oprocentowanie
    5,86%
  • Dodatkowe informacje

    oprocentowanie zależy od stawki WIBOR 3M, ustalane jest każdego dnia; dzienna kapitalizacja odsetek

Podstawowe opłaty

  • Opłata za otwarcie konta

    0 zł

  • Opłata za prowadzenie konta

    0 zł

  • Wpłata w oddziale

    0 zł

  • Wypłata w oddziale przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta

    600 zł

  • Wypłata transferowa przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta
    • 0 zł - przy przekazaniu środków do IKE TFI BNP Paribas
    • 600 zł - w pozostałych przypadkach
  • Zwrot przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta

    600 zł

  • Ustanowienie/zmiana/odwołanie uposażonych

    0 zł

Inne

  • Ulga podatkowa przy wpłacie

    NIE

  • Podatek przy przedterminowej wypłacie

    TAK

    podatek od zysków kapitałowych

  • Możliwość wycofania części środków

    TAK

  • Dziedziczenie środków

    TAK

  • Zasilenie konta
    • limit roczny
    • niższa kwota
  • Sposób wypłaty
    • jednorazowo
    • w ratach

Konto osobiste/oszczędnościowe

  • Czy konto osobiste/ oszczędnościowe jest wymagane?

    NIE

2

IKE oszczędnościowe w VeloBanku

VeloBank
Typ konta
IKE
Oprocentowanie
5,75%
Oprocentowanie 5,75%

oprocentowanie równe aktualnie obowiązującej stopie referencyjnej NBP

Limit wpłat
23 472 zł
Konto wymagane
NIE
  • Szczegóły oferty

Podstawowe informacje

  • Typ konta

    IKE

  • Wiek przejścia na emeryturę

    60 lat / 55 lat (w przypadku uprawnionych do wcześniejszego przejścia na emeryturę)

  • Limit wpłat

    23 472 zł

  • Sposób wpłaty
    • w oddziale
    • przelew
    • wpłata transferowa
  • Oprocentowanie
    5,75%
  • Dodatkowe informacje

    oprocentowanie równe aktualnie obowiązującej stopie referencyjnej NBP

Podstawowe opłaty

  • Opłata za otwarcie konta

    0 zł

  • Opłata za prowadzenie konta

    0 zł

  • Wpłata w oddziale
    • 0 zł - dwie pierwsze wpłaty w miesiącu kalendarzowym,
    • 10 zł - każda kolejna
  • Wypłata w oddziale przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta

    0 zł

  • Wypłata transferowa przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta

    0 zł

  • Zwrot przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta

    0 zł

  • Ustanowienie/zmiana/odwołanie uposażonych

    0 zł

Inne

  • Ulga podatkowa przy wpłacie

    NIE

  • Podatek przy przedterminowej wypłacie

    TAK

    podatek od zysków kapitałowych

  • Możliwość wycofania części środków

    TAK

  • Dziedziczenie środków

    TAK

  • Zasilenie konta
    • limit roczny
    • niższa kwota
  • Sposób wypłaty
    • jednorazowo
    • w ratach

Konto osobiste/oszczędnościowe

  • Czy konto osobiste/ oszczędnościowe jest wymagane?

    NIE

3

IKE rachunek oszczędnościowy w mBanku

mBank
Typ konta
IKE
Oprocentowanie
5,10%
Limit wpłat
23 472 zł
Konto wymagane
TAK
Czy konto osobiste/ oszczędnościowe jest wymagane?

TAK


dowolne konto osobiste, np. eKonto osobiste lub mKonto Intensive

  • Szczegóły oferty
Złóż wniosek

Podstawowe informacje

  • Typ konta

    IKE

  • Wiek przejścia na emeryturę

    60 lat / 55 lat (w przypadku uprawnionych do wcześniejszego przejścia na emeryturę)

  • Limit wpłat

    23 472 zł

  • Sposób wpłaty
    • w oddziale
    • przelew
    • wpłata transferowa
  • Oprocentowanie
    5,10%

Podstawowe opłaty

  • Opłata za otwarcie konta

    0 zł

  • Opłata za prowadzenie konta

    0 zł

  • Wpłata w oddziale

    10 zł

  • Wypłata w oddziale przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta

    200 zł

  • Wypłata transferowa przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta
    • 50 zł - przy przekazaniu środków do IKE mSkarbiec
    • 200 zł - w pozostałych przypadkach
  • Zwrot przed upływem 12 miesięcy od daty założenia konta

    200 zł

  • Ustanowienie/zmiana/odwołanie uposażonych

    0 zł /15 zł

    Opłata nie jest pobierana przy ustanowieniu osoby/osób uprawnionej/ych przy zawieraniu umowy o prowadzenie rachunku oszczędnościowego IKE.

Inne

  • Ulga podatkowa przy wpłacie

    NIE

  • Podatek przy przedterminowej wypłacie

    TAK

    podatek od zysków kapitałowych

  • Możliwość wycofania części środków

    TAK

  • Dziedziczenie środków

    TAK

  • Zasilenie konta
    • limit roczny
    • niższa kwota
  • Sposób wypłaty
    • jednorazowo
    • w ratach

Konto osobiste/oszczędnościowe

Złóż wniosek

Co to jest IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) i kto może je założyć?

IKE, czyli Indywidualne Konta Emerytalne, były zapowiadane już w 1997 r. Jednak dopiero w 2003 r. prace nad stosowną ustawą zakończyła Rada Ministrów, a parlament uchwalił ją w 2004 r. IKE może założyć każda osoba po ukończeniu 16 r.ż., także emeryt, o ile nie zlecił wcześniej wypłaty z posiadanego uprzednio konta tego typu.

Wysokość wpłat na IKE w ciągu roku ograniczona jest limitem określonym jako trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce, prognozowanego przez ZUS na dany rok.

Podpisując umowę o prowadzenie IKE, możesz uniknąć podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki, o ile spełnisz wymagania ustawowe. Najważniejsze z nich to dokonanie przynajmniej w pięciu latach jakiejkolwiek wpłaty na IKE albo wpłacenie ponad połowy oszczędności nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę. Kolejne – sięgnięcie po pieniądze dopiero po ukończeniu 60 r.ż. Dla osób korzystających z prawa do wcześniejszej emerytury, np. przedstawicieli służb mundurowych, granica wieku wynosi 55 lat.

W każdym innym przypadku, wypłacając pieniądze z IKE, musisz zapłacić 19 proc. podatku od osiągniętego zysku.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) – co to jest i dla kogo?

IKZE, czyli Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego, powstały jako kolejny element systemu emerytalnego w 2012 r. i także można je założyć po skończeniu 16 lat.

Odnośnie IKZE również obowiązują roczne limity wpłat, które są uzależnione od sposobu zarobkowania. Osoby, które otrzymują dochody z tytułu umowy o pracę, umów cywilno-prawnych czy umów o dzieło mogą wpłacić na IKZE w ciągu roku 120 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą (za wyjątkiem tych rozliczających się kartą podatkową) limit jest podwyższony do 180 proc.

Oszczędzając na IKZE, korzyści podatkowe będziesz odczuwał w każdym roku, w którym dokonasz wpłaty, gdyż zmniejszy ona podstawę opodatkowania i tym samym zapłacisz niższą daninę dla fiskusa. Różnica w podatku będzie uzależniona od tego, według jakich zasad rozliczasz się z urzędem skarbowym, jak wysoki płacisz podatek.

Pieniądze zgromadzone na IKZE możesz wypłacić, kiedy zechcesz. Moment, w którym się na to zdecydujesz, będzie miał wpływ na wysokość podatku, jaki zapłacisz. Jeśli zrobisz to po dokonaniu wpłat przynajmniej w pięciu różnych latach i ukończeniu 65 r.ż., instytucja finansowa, w której miałeś IKZE, pobierze zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10 proc. zgromadzonego kapitału.

Artykuł 34a ustawy o IKE i IKZE mówi:
Wypłata w ratach środków zgromadzonych przez oszczędzającego następuje przez co najmniej 10 lat. Jeżeli wpłaty na IKZE były dokonywane przez mniej niż 10 lat, wypłata w ratach może być rozłożona na okres równy okresowi, w jakim dokonywane były wpłaty.
W każdej chwili możesz zmienić dyspozycję i poprosić o jednorazową wypłatę pozostałych środków.

Decydując się na zwrot środków bez spełnienia powyższych warunków, otrzymasz wszystkie środki będące na IKZE, ale będziesz musiał samodzielnie odprowadzić należny podatek.

W obu przypadkach nie jest naliczany podatek od zysków kapitałowych.

IKE i IKZE – różnice i podobieństwa

Mnogość i różnorodność informacji może utrudniać ich przyswojenie, więc podsumujmy dotychczasowe rozważania na zasadzie prostego porównania. Spójrzmy przekrojowo na IKE i IKZE, różnice i podobieństwa między tymi produktami.

Porównanie IKE i IKZE

IKE

IKZE

Kto może założyć

Każda osoba po ukończeniu 16 r.ż.

Gdzie można założyć

Banki, Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI), domy maklerskie, Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE), towarzystwa ubezpieczeniowe

Jak można inwestować

Konta oszczędnościowe, obligacje skarbowe, jednostki funduszy inwestycyjnych, samodzielnie wybrane instrumenty (np. akcje)

Limit wpłat

3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce prognozowanego na dany rok

120 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce prognozowanego na dany rok (180 proc. w przypadku prowadzących działalność gospodarczą)

Ulga podatkowa przy wpłacie

Nie

Tak, zmniejszenie dochodu (podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w danym roku)

Warunki wypłaty

Wpłaty przynajmniej w 5 latach lub dokonanie połowy wartości wpłat co najmniej 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę

Ukończenie 60 r.ż. (55 r.ż. w przypadku osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury)

Wpłaty przynajmniej w 5 latach

Ukończenie 65 r.ż.

Sposób wypłaty

Jednorazowo lub w ratach

Jednorazowo lub w ratach (min. przez 10 lat, gdy okres oszczędzania był krótszy, w czasie równym okresowi wpłat)

Możliwość wcześniejszego zwrotu środków

Tak

Podatek przy przedterminowej wypłacie

Podatek od zysków kapitałowych (19 proc.)

Podatek dochodowy zależny od skali podatkowej, według której rozlicza się oszczędzający

Zakres wcześniejszej wypłaty

Całość lub tylko część środków

Trzeba wypłacić wszystkie środki

Możliwość ponownego założenia

Tak, od razu, ale pierwsza wpłata możliwa jest dopiero w kolejnym roku po tym, w którym doszło do likwidacji poprzedniego konta

Transfer środków do innego IKE/IKZE

Tak

Możliwość kontynuowania wpłat po osiągnięciu wieku emerytalnego

Tak, zlecenie wypłaty (jednorazowej lub w ratach) uniemożliwia dalsze wpłaty

Prawo do dziedziczenia*

Tak (bez podatku)

Tak (konieczność zapłacenia 10 proc. podatku, chyba że środki są przenoszone na IKZE spadkobiercy)

*W obu przypadkach dziedziczą spadkobiercy ustawowi lub osoby wskazane przez posiadacza IKE/IKZE (uposażeni), nie muszą być one spokrewnione ze spadkodawcą. Nie obowiązuje podatek od spadków i darowizn.

Jak widzisz, choć nazwy obu produktów są bardzo podobne, to wiele je różni. Najważniejsze różnice dotyczą kwestii podatkowych, po spełnieniu określonych warunków, możesz uniknąć zapłacenia daniny fiskusowi. Trzeba więc przyjąć mądrą strategię inwestowania, by nie zapłacić niepotrzebnie podatku. Ze względu na fakt, że zlecając przedterminową wypłatę z IKZE, trzeba wypłacić wszystkie zgromadzone tam pieniądze, to sugerujemy, by na IKZE wpłacać tylko takie środki, po które z pewnością nie będziesz musiał sięgnąć przed emeryturą.

A podobieństwa? Też są – z korzyści podatkowych skorzystasz pod warunkiem dokonywania wpłat przez minimum 5 lat i zlecenia wypłaty po osiągnięciu wieku emerytalnego (różnego dla IKE i IKZE).

Zwrócimy Ci jeszcze uwagę na jedną kwestię. Wskazując osobę uprawnioną do otrzymania pieniędzy po Twojej śmierci, zauważysz zapewne na formularzu rozległą sekcję dotycząca ochrony danych osobowych, a w niej uzasadnienie, że dane będą przetwarzane do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub stronę trzecią. Instytucja finansowa nie może ich dowolnie określić, przepisy mówią, że mogą to być np. marketing bezpośredni, dochodzenie i obrona przed roszczeniami, zapobieganie oszustwom, przesyłanie danych w ramach grupy przedsiębiorstw, prowadzenie statystyk i analiz, zapewnienie bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego, stosowanie systemów kontroli wewnętrznej.

Czy można mieć IKE i IKZE?

Tak, ustawodawca nie wprowadził obostrzeń, które uniemożliwiałyby równoczesne oszczędzanie na emeryturę w ramach IKE, jak i IKZE. Trzeba jednak pamiętać o omówionych wyżej kwestiach wpłat i wypłat na każde z kont oraz regulacjach dotyczących podatków.

Oszczędzając na oba sposoby, możesz każdego roku odłożyć wyższą kwotę i korzystać z ulg podatkowych teraz (IKZE) oraz w przyszłości (IKE).

Dodajmy, że nie jest możliwe posiadanie kilku rachunków IKE lub IKZE. Jedna osoba może posiadać tylko jedno IKE i/lub IKZE i muszą to być konta prowadzone tylko dla niej (nie można mieć IKE/IKZE wspólnie z inną osobą).

IKE vs IKZE – co wybrać i dlaczego?

Wiesz już, czym są IKE i IKZE, znasz różnice i podobieństwa między tymi produktami. Zapewne więc zadajesz sobie pytanie, które rozwiązanie wybrać. Trudno na nie udzielić jednoznacznej odpowiedzi, gdyż musi ona uwzględniać Twoją aktualną sytuacją finansową i zawodową oraz perspektywę ich rozwoju. Przedstawiamy kilka rad, które pomogą Ci w podjęciu decyzji.

Jeśli Twoje dochody są na tyle duże, że jesteś opodatkowany wyższym podatkiem dochodowym, to wskazane jest wykorzystanie limitu wpłat na IKZE (obniżysz podstawę opodatkowania) i choć częściowe tego na IKE (po te środki – w całości lub części – będziesz mógł sięgnąć w przyszłości w razie potrzeby).

W przypadku, gdy dobrze zarabiasz, ale nie wchodzisz w wyższy próg podatkowy, preferencje mogą być odwrotne: pełna wpłata na IKE (odkładasz dużą kwotę na emeryturę) i choć część z dostępnego limitu IKZE (zmniejszysz podstawę opodatkowania, zgromadzisz żelazną rezerwę, z której będziesz mógł skorzystać w razie poważnych kłopotów).

Warto reinwestować kwotę odzyskaną dzięki uldze podatkowej związanej z wpłatami na IKZE, czyli wpłacić ją na IKE lub IKZE. Nie zaleca się wydawania tych środków na bieżące potrzeby.

Przy podejmowaniu decyzji IKE czy IKZE, duże znaczenie ma wykonywana przez Ciebie praca oraz wiek, w jakim planujesz zakończenie pracy/działalności gospodarczej. Pracując ciężko fizycznie, możesz chcieć wcześniej przejść na emeryturę (lub przynajmniej ograniczyć czas pracy), więc lepszym dla Ciebie będzie IKE, gdyż z zachowaniem korzyści podatkowych, wcześniej uzyskasz dostęp do pieniędzy. Gdy wykonujesz zawód pozwalający na pracę do 65 r.ż. i uważasz, że nie będziesz potrzebował wcześniej odłożonych środków, to możesz zdecydować się na IKZE.

Wybierając IKE, w razie potrzeby będziesz mógł sięgnąć po potrzebną Ci sumę. IKZE nie jest tak elastyczne, z niego musisz wypłacić wszystkie środki. W związku z tym, jeśli większość pieniędzy będziesz odkładał z myślą o emeryturze, to wskazany jest wybór IKE.

Decydując się na podział oszczędności między cele emerytalny oraz na wszelki wypadek, możesz wybrać IKZE, traktując wpłacone na niego środki jako w zasadzie nienaruszalne, po które sięgniesz naprawdę w ostateczności.

Powyższe rozważania uwzględniają przede wszystkim korzyści podatkowe oraz możliwości przedterminowego sięgnięcia po oszczędności. Zupełnie odrębną sprawą są zyski wypracowane na wybranym przez Ciebie rozwiązaniu. W tym kontekście wybór IKE czy IKZE nie ma znaczenia, gdyż efekty zależą od tego, w co zostaną ulokowane pieniądze.

Rzut oka na opłaty

Niezależnie od tego, ku któremu z rozwiązań jest Ci bliżej, powinieneś zwrócić uwagę na ewentualne opłaty z nim związane. Najważniejszą jest ta za zarządzanie, która na ogół w ramach IKE czy IKZE jest niższa od tej pobieranej od pozostałych inwestujących. Kolejnymi, na szczęście rzadko spotykanymi, są opłaty za otwarcie IKE czy IKZE albo manipulacyjne (np. za nabycie/odkupienie jednostek, ich zamianę lub konwersję). Częściej możesz się spotkać z prowizją za wypłatę środków przed upływem 12 miesięcy, która ma zniechęcać do przedwczesnego wycofywania środków czy ich zbyt częstego przenoszenia.

Warto też popatrzeć na możliwości obsługi wybranego rozwiązania online, czyli jego założenie, modyfikację składu portfela, dokonywanie dopłat i wypłat itp.

Gdzie i jak założyć IKE?

Jeśli zdecydowałeś się oszczędzać na emeryturę na IKE, to teraz czeka Cię decyzja, komu powierzyć swoje oszczędności. Wybór uzależniony jest od tego, w jaki sposób chcesz pomnażać pieniądze – na koncie oszczędnościowym, kupując obligacje skarbowe lub jednostki funduszy inwestycyjnych, czy może inwestując w instrumenty dostępne na giełdzie? Znając odpowiedź na to pytanie, musisz znaleźć podmiot – bank, dom maklerski, towarzystwo funduszy inwestycyjnych lub towarzystwo emerytalne/ubezpieczeniowe – oferujący preferowaną przez Ciebie możliwość na warunkach, które uznasz za najatrakcyjniejsze.

Decydując się na inwestowanie na giełdzie, będziesz musiał założyć specjalny rachunek maklerski IKE/IKZE. Związane z nim opłaty mają znaczenie dla Twoich zysków, więc warto spojrzeć na ranking kont maklerskich i porównać warunki prowadzenia tego typu kont w różnych instytucjach.

Dalsze postępowanie uzależnione jest od procedur obowiązujących w danej instytucji.

Fundusz IKE – strategia wyboru najlepszego

Bardzo popularnym sposobem gromadzenia oszczędności na emeryturę jest kupowanie jednostek funduszy inwestycyjnych, gdyż nie wymaga to tak wszechstronnej wiedzy, jak inwestowanie w akcje. W pełni rozumiemy, że chciałbyś, aby Twoje środki pracowały jak najefektywniej i przyniosły jak najwyższy zysk. Kłopot w tym, że najlepszy dla Ciebie fundusz IKE niekoniecznie musi być tym, który osiąga najlepsze wyniki. Już tłumaczymy ten paradoks.

Najlepsze rezultaty osiągnie prawdopodobnie jeden z funduszy akcyjnych, a więc wiążących się z dużym ryzykiem. Jeśli je lubisz, nie przeszkadzają Ci znaczne wahania wyceny jednostek funduszu, w który zainwestujesz emerytalne oszczędności, to produkt z najlepszymi wynikami będzie faktycznie dla Ciebie. Musisz tylko pamiętać, że historyczne wyniki nie muszą się powtórzyć w przyszłości, oraz że wysokie zyski mogą się zamienić w równie wysokie straty. Dlatego ryzykowne fundusze można polecać osobom, które mają również inne środki, z których mogą skorzystać, gdyby dana inwestycja nie zakończyła się niepowodzeniem.

Gdy wpłaty na IKE są wszystkim, co gromadzisz z myślą o emeryturze, zalecane jest korzystanie z bardziej stabilnych produktów. Zarobisz może mniej, ale oszczędzisz sobie stresów związanych ze spoglądaniem na wahania wycen. Dobrym pomysłem wydają się fundusze, których celem jest osiągnięcie optymalnego wyniku w określonym momencie. Ich strategia opiera się na inwestowaniu w różne aktywa – początkowo w te bardziej „agresywne” (np. akcje), dające szanse na wyższy zysk, ale w miarę zbliżania się końca inwestycji przesuwające środki w bezpieczniejsze instrumenty (np. w obligacje), by chronić pieniądze przyszłych emerytów.

Wybór odpowiedniego dla siebie funduszu pod względem poziomu ryzyka ułatwi Ci jego ocena określona przez zarządzającego. Im niższa cyfra, mniejsza liczba gwiazdek czy innych oznaczeń graficznych, tym ryzyko związane z inwestowaniem w dany fundusz jest niższe.

Jak wypłacić pieniądze z konta IKE?

To, w którym momencie zechcesz sięgnąć po środki z IKE, zależy tylko od Ciebie. Ograniczenie dotyczy tylko dolnej granicy wieku, której przekroczenie pozwala na skorzystanie z korzyści podatkowych. Ustawodawca nie wskazał, kiedy najpóźniej możesz zawnioskować o wypłatę z IKE.

Także Ty (lub Twój spadkobierca) decydujesz, czy chcesz otrzymać pieniądze jednorazowo, czy w ratach. Wypłata lub przekazanie pierwszej raty powinny zostać zrealizowane w ciągu 14 dni od złożenia stosownego wniosku. Masz prawo poprosić, by stało się to później, we wskazanym przez Ciebie terminie.

Składając wniosek o zwrot z IKE przed ukończeniem 60 r.ż., musisz podać instytucji finansowej dane urzędu skarbowego, któremu podlegasz lub przedstawić decyzję o nabyciu uprawnień emerytalnych.
Możliwość częściowego zwrotu nie dotyczy środków przetransferowanych z IKE zmarłego lub z Pracowniczego Programu Emerytalnego.

IKZE – gdzie założyć i w jaki sposób?

Podobnie jak w przypadku IKE, także i odnośnie IKZE odpowiedź na powyższe pytanie uzależniona jest od tego, jak chcesz pomnażać swoje oszczędności i w jakiej instytucji finansowej. Gdy już ją wybierzesz, będziesz musiał postępować według jej wskazówek.

Nie ma przeszkód, byś posiadał IKE i IKZE w jednym podmiocie, ale możesz też powierzyć swoje pieniądze dwóm różnym instytucjom finansowym. Taka możliwość z pewnością sprzyja ulokowaniu oszczędności w produktach najlepiej dopasowanych do Twoich preferencji.

Jaki fundusz IKZE wybrać?

Wybór funduszu, w który zainwestujesz w ramach IKZE, niczym nie różni się od opisanych wyżej działań odnośnie IKE. Także w tym przypadku decydujące znaczenie ma Twoja skłonność do ryzyka, akceptacja ewentualnych strat i posiadanie innych oszczędności.

Gromadząc oszczędności zarówno w IKE, jak i w IKZE, możesz rozważyć strategię, że środki na IKE, gdzie masz dostępne wyższe limity wpłat, lokujesz w produkty mniej ryzykowne, a fundusz IKZE wybierasz taki, który ma większy potencjał zysku, ale i możliwych strat. To tylko jedna z możliwych strategii, decyzja zawsze należy do Ciebie.

Rachunek IKZE – wpłaty i wypłaty

Gdy już zdecydujesz, z kim i w co będziesz inwestował z myślą o emeryturze, przyjdzie czas na dokonanie wpłaty. Nie ma przeszkód, byś po pewnym czasie zmienił swoją strategię i skorzystał z innej możliwości w danej instytucji finansowej czy skierował zgromadzone środki w ramach wypłaty transferowej do innego podmiotu.

Pamiętaj, że obowiązują roczne limity wpłat na rachunek IKZE, ewentualna przedterminowa wypłata może dotyczyć tylko całości środków na Twoim IKZE i będzie się to wiązało z pobraniem zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10% od całej kwoty.

IKE / IKZE stopa zwrotu – jakie ma znaczenie dla przyszłego emeryta?

Stopa zwrotu mówi, o ile zwiększyła się wartość wpłaconego kapitału w określonym czasie, czyli – krótko mówiąc – ile zarobiłeś. W przypadku IKE czy IKZE najlepiej jest patrzeć na ten wskaźnik w całym okresie oszczędzania. Spoglądanie na stopę zwrotu w perspektywie ostatnich tygodni czy miesięcy, kiedy oszczędzasz od kilku czy kilkunastu lat, nic Ci nie powie. Możesz niepotrzebnie się zestresować, widząc wynik ujemny (stratę), a tymczasem jest to zupełnie naturalne w przypadku oszczędności długoterminowych – raz rosną, innym razem spadają, zależnie od sytuacji na rynkach finansowych.

Podejmowanie decyzji o założeniu IKE czy IKZE w danej instytucji finansowej tylko dlatego, że jej produkty mają wysoką stopę zwrotu, też nie jest najlepszym pomysłem, bo historyczne wyniki nie gwarantują osiągnięcia takich samych efektów w przyszłości. Zawsze trzeba uwzględniać specyfikę produktu, w który zostaną zainwestowane pieniądze, przyjrzeć się, czy zarządzający nim ma możliwość elastycznego dopasowywania się do sytuacji rynkowej.

Najważniejsze, by produkt był zgodny z Twoim podejściem do ryzyka inwestycyjnego, można było z niego swobodnie zrezygnować w momencie, w którym planujesz zakończyć aktywność zawodową i przejść na emeryturę.

IKE, IKZE i inne możliwości oszczędzania na emeryturę

IKE oraz IKZE to nie jedyne sposoby oszczędzania na emeryturę określone w przepisach prawa. Na III filar systemu emerytalnego składają się jeszcze Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) oraz Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Te drugie dostępne są tylko dla tych, którzy mają szczęście pracować w firmach, które zdecydowały się na finansowanie składek pracowników.

W przypadku PPK do Twoich oszczędności dołożą się nieco firma, w której pracujesz, oraz państwo. Minusem tej możliwości jest konieczność korzystania z rozwiązania oferowanego przez instytucję finansową, z którą Twój pracodawca podpisał umowę o prowadzenie PPK. Co prawda możesz zrezygnować z udziału w PPK i samodzielnie decydować o swoich oszczędnościach emerytalnych, ale po 4 latach automatycznie zostaniesz zapisany do PPK i znów będziesz musiał złożyć deklarację o rezygnacji. I tak co 4 lata.

Nie ma przeszkód, byś oszczędzał z myślą o emeryturze także na swój własny sposób, np. inwestując w złoto, nieruchomości, dzieła sztuki czy korzystając z różnych rozwiązań dostępnych na rynkach finansowych. Musisz przy tym pamiętać, że żadne z nich nie daje korzyści podatkowych, jakie są związane z IKE czy IKZE, ponosisz w pełnej wysokości wszelkie opłaty związane z inwestowaniem, a osobę, która przejmie po Twojej śmierci to, co zgromadziłeś, możesz wskazać tylko w testamencie.

Konto emerytalne – kaprys czy konieczność?

Patrząc na prognozy, mówiące, że przyszła emerytura z ZUS będzie skromną częścią dochodów osiąganych w czasie aktywności zawodowej i nie zapewni właściwego poziomu życia, lepiej nie wierzyć, że jakoś to będzie. Wskazane jest, by jak najwcześniej zadbać o swoją finansową przyszłość. W ten sposób dajesz sobie szansę na zgromadzenie znacznego kapitału, nawet jeśli w którymś okresie nie będziesz miał możliwości odkładania na emeryturę.

Przedstawiliśmy Ci różnice i podobieństwa między IKE i IKZE, korzyści podatkowe związane z tymi rozwiązaniami, podpowiedzi dotyczące możliwych strategii korzystania z nich. Czas na Twoje przemyślenia i Twoją decyzję. To, czy wybierzesz IKE czy też IKZE, ma już mniejsze znaczenie, najważniejsze byś oszczędzał. Samodzielne oszczędzanie na emeryturę to naprawdę konieczność, a nie kaprys.


Oceń artykuł
0
(0 ocen)
Aby oddać głos, wskaż odpowiednią liczbę gwiazdek.
Dziękujemy za Twój głos Dziękujemy za Twój głos

Komentarze

(13)
Sortuj od najnowszych
Dodaj swój komentarz...
U
Ula
Gość

Jestem pracującą emerytką. w 2024r skończę 65 lat. Wpłacam środki na IKZE od ok. 10 lat. W jaki sposób mogę zwiększyć swoją pobieraną już emeryturę?.

Odpowiedz

Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
@Ula

Chcąc skorzystać z oszczędności zgromadzonych na IKZE należy skontaktować się z instytucją finansową prowadzącą rachunek i złożyć stosowną dyspozycję. Możliwa jest jednorazowa wypłata pieniędzy albo wypłaty ratalne (minimalny okres ich realizowania to 10 lat; jeśli okres oszczędzania był krótszy niż 10 lat, to wypłaty ratalne mogą być realizowane przez tyle lat, ile trwało oszczędzanie).

Prowadzący IKZE powinien udzielić precyzyjnych informacji o szczegółowych zasadach wypłat; w przypadku wypłaty w ratach powiedzieć, co się będzie działo z pieniędzmi, które będą jeszcze na rachunku.

Odpowiedz

U
Ula
Gość
@Krzysztof Duliński

Witam!

W przypadku IKE 30% przeznaczone na emeryturę, a w IKZE nie ma takiego rozwiązania?

Odpowiedz

Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
@Ula

Nie bardzo wiem, co masz na myśli pisząc o 30% procentach z IKE na emeryturę. Sięgając po pieniądze, po spełnieniu ustawowych kryteriów dotyczących wieku, nie ma żadnych dodatkowych potrąceń, które występują przy wycofywaniu środków przed osiągnięciem odpowiedniego wieku.

Odpowiedz

D
Damian
Gość

Widzę, że na moim rachunku IKE jest spadek. Czy to będzie jakoś zrekompensowane ? Tzn. czy znów moje wpłaty będą przyczyniały się do wzrostu na koncie ? Na razie jest źle.

Odpowiedz

Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
@Damian

Z Twojego pytania wnioskuję, że masz IKE związane z produktami inwestycyjnymi. Jeśli zakładałeś konto w niezbyt odległym czasie, to faktycznie teraz wartość Twojego rachunku może być niższa niż kwota jaką wpłaciłeś, gdyż na rynkach finansowych odnotowywane są spadki związane z wojną w Ukrainie i związanymi z tym zawirowaniami w światowej gospodarce. Gdy sytuacja się uspokoi, na rynki finansowe zapewne powrócą wzrosty, więc wartość Twojego kapitału też będzie rosła.

Dokonanie teraz wpłaty na IKE może być dobrym pomysłem, bo oznacza to kupno przecenionych aktywów.

Odpowiedz

D
Damian Łada
Gość
@Krzysztof Duliński

Dziękuję za odpowiedź. Mam konto w PZU od 2006r. Tyle tylko, że nie wpłacałem regularnie. Za to widzę, że regularnie spada kwota. Chyba PZU nie jest zbyt udanym wyborem. Raz dziękuję za odpowiedź.

Odpowiedz

Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
@Damian Łada

Jeśli nie jesteś zadowolony z firmy, w której masz obecnie IKE, możesz dokonać tzw. wypłaty transferowej i przenieść środki do innego podmiotu. Pisaliśmy o tym w tekście nr 6 z cyklu dotyczącego IKE/IKZE. Wykaz tekstów znajdziesz na górze tej strony po prawej.

Odpowiedz

B
Bogna
Gość

Nikt nie zauważył tego że likwidując konto ike/ikze podatek płacimy od całyego zgromadzonego kapitału a nie od kwot zarobionych (uzyskanych) z inwestycji.

Odpowiedz

Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
@Bogna

Likwidacja IKE i IKZE rządzi się nieco innymi zasadami.

W przypadku likwidacji IKZE po spełnieniu warunków ustawowych (odpowiedni wiek, min. 5 lat oszczędzania) faktycznie płaci się 10-procentowy podatek od całej wypłacanej sumy. Pobiera go i przekazuje do US instytucja finansowa prowadząca IKZE. Wynika to z faktu, że w trakcie oszczędzania podatnik korzystał z ulg podatkowych.

Sięgnięcie po pieniądze bez spełnienia warunków ustawowych (tzw. zerwanie IKZE) oznacza otrzymanie wszystkich środków i konieczność doliczenia ich do przychodów w zeznaniu rocznym. W tym przypadku obowiązek podatkowy ciąży na podatniku.

Warto podkreślić, że podatkiem objęte są tylko wypłaty gotówkowe. Jeśli mamy do czynienia z przekazaniem pieniędzy na inny rachunek emerytalny (tzw. wypłata transferowa), to wówczas podatek nie jest obliczany. Tak sytuacja może zaistnieć, gdy rezygnujemy z prowadzenia IKZE w instytucji X i przekazujemy pieniądze do instytucji Y lub, gdy otrzymujemy środki z IKZE osoby zmarłej (w drodze dziedziczenia ustawowego lub testamentowego).

Po spełnieniu warunków ustawowych opisanych w artykule (m.in. odpowiedni wiek, oszczędzanie przez min. 5 lat) nie płaci się żadnego podatku przy wypłacie środków z IKE. Gdy likwidujemy konto IKE przed czasem (tzw. zwrot środków z IKE), to fiskusowi należy się 19-procentowy podatek od zysków kapitałowych, który liczony jest od kwoty będącej różnicą między wartością rachunku IKE a sumą dokonanych wpłat. Inaczej mówiąc, podatek liczony jest tylko od kwoty wypracowanego zysku. Rozliczeniem i odprowadzeniem podatku zajmuje się instytucja finansowa prowadząca rachunek IKE.

Podobnie jak przy IKZE, wypłaty transferowe też są zwolnione z podatku.

Zasady obowiązujące w różnych sytuacjach przy likwidacji IKE / IKZE opisaliśmy w tekście: https://moneteo.com/artykuly/wyplata-ike-ikze-ppk-ppe-przed-terminem

Odpowiedz

W
Wieslaw
Gość
@Krzysztof Duliński

Zlikwidowałem rachunek IKE przed czasem osiągnąłem wiek 65 lat ale oszczędzałem 3 lata z wpłaconej kwoty 40000 tyś otrzymałem zwrot 33000, więc oprócz podatku Belki potrącono mi również 19% podatku dochodowego z moich wpłaconych środków. dla mnie to nie jest ok!!

Odpowiedz

Krzysztof Duliński
Analityk produktów finansowych
@Wieslaw

Reguły dotyczące IKE mówią, że minimalny okres oszczędzania to 5 lat. Przy krótszym okresie faktycznie jest pobierany podatek dochodowy.

Odpowiedz

A
anetka
Gość

ja mam tylko ppk, ale sprawdzałam ile środków mi się tam uzbierało no i są to naprawdę spore pieniądze biorąc pod uwagę że nie odczułam tego że je odkładam

Odpowiedz